ޢަޞްރު (ފަހުބައި)

“ޒާން!!!” އައިމަނަށް އަޑުގެ ކޮޅަށް ގޮވާލެވުނެވެ. އެ ހިނދު އަޒާން ސައިކަލު މަތިން އެއްލިގެން ގޮސް ތާރު މަގުގެ އަނެއްފަޅީގައި ޖެހި އޭނަގެ ސައިކަލު ބިންމައްޗަށް ވެއްޓުނީއެވެ. ލޮލުން ފެނުނު މަންޒަރު ޤަބޫލުކުރަން ވެސް ބޭނުމެއްނުވެފައި އައިމަނަށް ހުރިތާ ހުރެވުނެވެ. އެހެނަސް މާ ގިނައިރެއްނުވެ އެތަނަށް މީހުން އެއްވާން ފެށުމުން އޭނައަށް ވެސް ފަޔަށް ލެވުނުހާ ބާރަކާއެކީ އެ ދިމާލަށް ދުއްވައިގަނެވުނެވެ. އޭނަގެ މޭތެރޭގައި އޮތް ހިތް ބާރަށް ތެޅެމުން ދިޔައިރު ލޮލަށް ކަރުނަތައް ޖަމާވާން ފެށީ އެ ހިތް ދެމުން ދިޔަ އިންޒާރެއްގެ ސަބަބުންނެވެ. އައިމަނަށް އެހާ ހިސާބަށް ދެވުނުއިރު ފަސްވަރަކަށް ވެހިކަލާއި އެ އެއްޗެހި ދުއްވަން ތިބި މީހުން އެތަނަށް އެއްވެއްޖެއެވެ. އައިމަން ރޮވެން ކައިރިވެފައި ހުރެ އެމީހުންގެ ދޭތެރެއިން ގޮސް އަޒާނާއި ހަމައަށް ދިޔައެވެ. އޭނައަށް ދެވުނުއިރު އަޒާން އޮތީ ހޭނެތިފައެވެ. މީގެ ކުރިން އޭނަ ލޭ ފެންނައިރަށް ދުރަށް ދުއްވައިގަތަސް މިއަދުގެ ޙާލަތު މުޅިން ތަފާތެވެ. އަޒާންގެ ބޮލުން ފެށިގެން މުޅި މޫނުގައި ވެސް ލޭ ހުއްޓެއްކަމަކު އައިމަނަށް އަޒާންގެ ގައިގައި ބާރަށް ހިފަހައްޓައި ބައްދާލެވުނެވެ. އޭގެ މާ ގިނައިރެއްނުވެ އެމްބިއުލާންސެއް އެތަނަށްއައެވެ.

އަޒާނާއެކީ އެމްބިއުލާންސްގައި އައިމަން ހޮސްޕިޓަލަށް އައިތާ މާ ގިނައިރެއްނުވެ ހަފްސާއާއި ޚާލިދުވެސް އެތަނަށް ހާޒިރުވިއެވެ. އެމީހުން ކަންވީ ގޮތާއިމެދު ވަގުތުން ސުވާލު ކުރީ އައިމަނާއެވެ. އައިމަން ރޮވިފައިހުރެ އެމީހުންނަށް ކިޔައިދިނެވެ. އެއާއެކު ހަފްސާ ވެސް ކަންބޮޑުވާންފެށިއެވެ. އެހެނަސް ޚާލިދު އެމީހުންނަށް ވިސްނައިދެވޭތޯ ބެލިއެވެ. ބޮލަށް އެހާ ބޮޑު ގެއްލުމެއް ލިބޭއިރު ސިކުނޑިއަށް ގެއްލުމެއްނުލިބި ނުހުންނާނެކަން އެނގޭއިރު ވެސް، މިއީ މާ ބޮޑު ކަމެއްނޫންކަމަށް އޭނަ ބުނެލީ އަމިއްލަ މީހާގެ ކަންބޮޑުވުން ވެސް ފޮރުވަމުންނެވެ.

މަންސޫރާއި ޚިލާފަށް އަޒާނަށް އެމަޖެންސީކޮށް ފަރުވާ ދެވެމުން ދިޔަ ވަގުތު ހޮސްޕިޓަލްގައި ތިބި އެންމެންގެ މޫނުމަތިން ފެންނަމުން ދިޔައީ އިންތިހާ ދަރަޖައިގެ މޮޅިވެރިކަމެކެވެ. ތިން މީހުންގެ ހަނދާނަށް ވެސް އަންނަމުން ދިޔައީ އަޒާން ކޮންމެވެސް ދުވަހަކު އެމީހަކަށް ކޮށްދީފައިވި ހެޔޮ ކަމެކެވެ. ނޫނީ އެމީހަކަށް ދީފައިވި ހެޔޮ ނަޞޭޙަތެކެވެ. ތިން މީހުންގެ ލޮލަށް ޖަމާވަމުން ދިޔަ ކަރުނަތަކުގެ އަސްލަކީ އެ ހަނދާންތަކެވެ.

އެ އުފާވެރި ކުޑަކުޑަ ޢާއިލާގެ ޙަޔާތް އެ ފުށްމިފުށަށް ޖަހާލި ޚަބަރު ޑޮކްޓަރު ގެނެސްދިނީ އެރޭގެ ޢިޝާ ނަމާދު ވަގުތުގައެވެ. އާނއެކެވެ. އެމީހުންނަށް މި ހުރިހާ ދުވަހު ވަގުތު ފާއިތުވަމުން ދާކަމަށް ވިސްނައިދޭން މަސައްކަތް ކުރަމުން އައި ޝަޚުޞިއްޔަތު އެއީ ކިހާ ބޮޑު ޙަޤީޤަތެއްކަން މިއަދު އެމީހުންނަށް ދައްކައިފިއެވެ. އަޒާން ދުނިޔެ ދޫކުރި ޚަބަރު ލިބުނު ހިނދުކޮޅުގައި ލިބުނު ޝޮކެއްގެ ބޮޑުކަމުން އެމީހުންނަށް އެ ހިނދު އެކަން ވިސްނޭ ގޮތެއްނުވިއެވެ. އައިމަން އެ ހުރިތަނަށް ގަނޑުވެގެން ގޮސް ބިންމައްޗަށް ތިރިވިއިރު ހަފްސާ އަޑުން އަޑުނަގައި ރޯންފެށިއެވެ. އެވަގުތު ޚާލިދު ޑޮކްޓަރުންގެ ބޮލުގައި އިލްޒާމް އަޅުވައި ހޮސްޕިޓަލް ތެރޭގައި އަޑު ހަރު ކުރިއެވެ. އެހެނަސް އެންމެފަހުން އޭނައަށް ވެސް ހަފްސާއާއި އައިމަނާއެކީ ރޮވެން ފެށިއެވެ. އޭގެ އިރުކޮޅެއްކުރިން ހޮސްޕިޓަލަށް އައިސްފައި ހުރި ވިސާމް އެމީހުންނަށް ވިސްނައިދޭން އުޅުނެއްކަމަކު އެމީހުންނަށް މާ ބޮޑު ބަދަލެއްނާދެއެވެ.

އަވަށްޓެރިންގެ އެހީއާއި އެ ރެއިން އެ ރެއަށް އައްޑޫއަށް އައި ތިމާގެ މީހުންގެ އެހީގައި އަޒާންގެ ކަށުކަމާކެމީގެ ކަންތައްތައް ކުރެވުނެވެ. އަޒާންގެ މޫނު ފެނުނު ވަގުތު އެންމެ ބޮޑު އަސަރެއް ކުރީ އައިމަންގެ ހިތަށެވެ. އޭނައަށް އެސްފިޔަ ޖަހާލުމެއްނެތި އެ މޫނަށް ބަލަން ހުރެވުނީ އެ މޫނުމައްޗަށް ވެރިވެފައިވި ލުއި ހިނިތުންވުމެއްގެ ސަބަބުންނެވެ. އޭނަގެ ލޯބިވާ ބޭބެއަށް ހިނިތުންވެލެވުނީ ކޯޗެއް ފެނިފަތޯ އޭނަގެ ހިތަށްއެރިއެވެ. އެ ސުވާލުކޮށްލަން ހިތް ބުނެލި ހިނދު އަނެއްކާވެސް އައިމަންގެ ލޮލަށް ތާޒާ ކަރުނަތައް ޖަމާވިއެވެ. މިއަށްފަހު އެދެމެދުގައި އިތުރު އެއްވެސް ވާހަކައެއް ނުދެކެވޭނެކަން ޔަޤީންވުމުންނެވެ.

ކަށުނަމާދަށްފަހު ގެއަށް އައިސް އައިމަން ބޭނުންވީ އެކަނި ވެލާށެވެ. މަންމަމެންގެ ކަރުނަތައް ބަލަހައްޓައިގެން ހުންނާނެހާ ހިތްވަރެއް އޭނަގެ ގަޔަކު ނެތެވެ. އޭނަ ބޭނުންވީ އޭނަ އެވަގުތުވެސް ޤަބޫލުކުރަން ދަތިވެފައި ހުރި ޙަޤީޤަތުގެ މަތިން ހަނދާން ނައްތާލުމަށްޓަކައި ލަވައެއް ޖަހައިގެން ނިދާލާށެވެ. އެހެނަސް އެނދަށް އެރުމަށްފަހު އޭނައަށް އެހެން ހަދާކަށް ނުކެރުނެވެ. އޭނަގެ ހަނދާނަށް އަންނަމުން ދިޔައީ އަޒާން ބުނެލި ވާހަކައެކެވެ.

“މީ އައްމުގެ އެންމެ ފަހު ދުވަސްނަމަ އައްމު ތި އެއްޗެހި އަޑުއަހާނަންތަ؟” އޭނަ އެއްދުވަހު ނުބައި ބަސްތަކުން ފުރިގެންވި ލަވައެއް އަޑުއަހަމުން ދަނިކޮށް އަޒާން ބުންޏެވެ. އެދުވަހު ހިނދުކޮޅަކަށް އޭނަގެ ހިތަށް ބިރުވެރިކަމެއް ވަނެއްކަމަކު އިސާހިތަކު އޭނަ އެ ބަސްތަކުގެ މަތިން ހަނދާން ނައްތައިލިފިއެވެ. އެހެނަސް މިރޭ އެ ބަސްތައް ސިކުނޑީގައި ގުގުމަން ފެށި ގޮތުން އައިމަނަށް އޮތް ގޮތަށް އޮވެވުނީ މީ ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައި ވެސް އޭނަގެ އެންމެ ފަހު ދުވަހަށް ވެދާނެކަން އެނގުންވީތީވެއެވެ.

ވިސްނުމެއްގެ ތެރޭގައި އޮތުމަށްފަހު އައިމަން ކުއްލިއަކަށް ތެދުވެލިއެވެ. އެއަށްފަހު އެނދުމަތީގައި އިނދެ އޭނަގެ ފޯނުން ފޭސްބުކަށް ވަދެލީ ކަމެއް ހަނދާންވެގެންނެވެ. ފޭސްބުކަށް ވަދެ އޭނަ ވަގުތުން ހުޅުވާލީ އޭނައާއި އަޒާންގެ ޗެޓް ލޮގެވެ. އެއާއެކު އޭނައަށް ވަގުތުން ފެނިގެން ދިޔައީ ނަޞޭޙަތްތަކުން ފުރިގެންވި މެސެޖުތަކެވެ. އެއް މެސެޖުގައި ޔޫޓިއުބް ލިންކެއް އޮތިއްޔާ އަނެއް މެސެޖުގައި ފޭސްބުކް ޕޯސްޓެކެވެ. ގިނަ މެސެޖުތަކުގައި ހުރީ އަޒާން އަމިއްލައަށް ލިޔެފައި ހުރި ނަޞޭޙަތްތަކެވެ. މި ވޭތުވެދިޔަ ހަފްތާތަކެއްގެ ތެރޭގައި އައިމަނަށް މި މެސެޖުތައް ފެނިފައިވިއެވެ. އެހެނަސް އޭނަ އެއްގޮތަކަށް ވެސް އެ އެއެއްޗެހި ކިޔާ ކަހަލަ ޚިޔާލެއް ނުކުރިއެވެ. ކޮންމެ ގޮތެއްވިޔަސް އެވަގުތު އަޒާން މަތިން ހަނދާންވަމުން ދިޔަވަރުން އައިމަނަށް އެ މެސެޖުތައް ކިޔެން ފެށިއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ މެސެޖަށް ސްކްރޯލް ކޮށްލަން އުޅުނު ވަގުތު އޭނަގެ ލޮލުގައި އެހެން މެސެޖެއް އެޅިއެވެ.

“ހިދާޔަތުގެ މާނައަކީ ދާންވީ މިޞްރާބު ތިބާއަށް އެނގުން. އެއީ ޙަޤީޤަތުގައި ވަރަށް ބޮޑު ހަދިޔާއެއް. އަނދިރިކަމުން ފުރިގެންވި މި ޙަޔާތުގައި ދާންވީ ކޮން މިޞްރާބަކަށްކަން އެނގުމަކީ ވަރަށް ބޮޑު ނިޢުމަތެއް އައްމު. މި ނިޢުމަތް ލިބޭނީ ކޮން ތަނަކުންކަން އެނގޭތަ؟ އަހަރުމެން އެއްދުވަސްވަރެއްގަ ނުބަލައި ދަސްކޮށް ހަނދާން ނައްތާލި އާޔަތްތަކުން. އެ އާޔަތްތަކަށް އަނބުރާ ދާންވީ އައްމު. އެ އާޔަތްތަކުން ބުނާ އެއްޗެއް އުނގެނެން މަސައްކަތް ކުރަންވީ. ރޭގަނޑު ދަތުރު ކުރަމުން ދާ ދަތުރުވެރިޔަކަށް އުޑުގައިވި ތަރިތަކުގެ އެހީގައި ދާންވީ ދިމާ އެނގޭ ފަދައިން އެ އާޔަތްތަކުން އަހަރުމެންނަށް ހިދާޔަތް ލިބޭނެ އިން ޝާ ﷲ.” އަޒާން ލިޔެފައިވިއެވެ. އެއަށްފަހު އޭނަ ޙިއްޞާ ކޮށްފައިވީ ވާޤިޢާ ސޫރަތުގެ ބައެއް އާޔަތްތަކާއި އޭގެ މާނައެވެ. އައިމަން އޭތި ކިޔާލިއިރު އެއީ އެންމެ ފަހުން އަޒާން ބުނެލި ޖުމްލައާއި ގުޅޭ އާޔަތްތަކެވެ. ނޭނގޭ ސަބަބަކާހުރެ އައިމަނަށް އެ އާޔަތްތައް ރީތިވިއެވެ. އެހެނަސް ދެންވެސް އޭނަގެ ހިތް ވީ ޝައްކެއްގެ މަތީގައެވެ. ދާންވީ “މިޞްރާބު” ނޭނގިގެން އޭނައެއް ނުއުޅެއެވެ. ވީއިރު އޭނަ ހިދާޔަތަކަށް ބޭނުމެއް ނުވެއެއްނޫން ހެއްޔެވެ؟ ހިތަށް ވެރިވި އެ ސުވާލާއެކީ އައިމަން އެހެނިހެން މެސެޖުތައް ކިޔަން ފެށިއެވެ. ދެން އޭނަ ކިޔުނީ ސުވަރުގެއާއި ބެހޭ ގޮތުން އޮތް މެސެޖެކެވެ. ސުވަރުގެއަށް ގޮސް އޭނައާއި އަޒާން ކުރާނެ ކަންތައް ލިޔެފައި ހުރި ގޮތުން އައިމަނަށް ނޭނގި އޭނައަށް ހިނިތުންވެލެވުނެވެ. މިއަދު އަޒާން ޙަޤީޤަތުގައި ވެސް ގޮސްފައިވާނީ އެ ސުވަރުގެއަށްކަމަށް ހިތް ބުނި ހިނދު އޭނަގެ ހިތުގައި ވެސް އެތަނަށް ދިޔުމުގެ ޝުޢޫރެއް އުފެދުނެވެ. އެ ޝުޢޫރާއެކީ އައިމަން އެހެން މެސެޖަކަށް ދިޔައެވެ. ނަރަކައާއި ބެހޭ ގޮތުން ލިޔެވިފައިވި އެ މެސެޖު ކިޔަން ފެށި ތަނާހެން އައިމަންގެ މުޅި ގައިން ހީބިހި ނަގައިގެން ދިޔައެވެ. ﷲ އަށް އުރެދުނު މީހުންނަށް ލިބޭނެ ޢަޒާބުގެ ވާހަކަ ކިޔަމުން ދިޔައިރު އޭނަގެ ލޮލަށް ކަރުނަތައް ޖަމާވާން ފެށިއެވެ. އެފަދަ މީހަކީ ހަމަ އޭނަކަން އޭނައަށް ޔަޤީންވީ ވަގުތު އޭނައަށް ރޮވެން ފެށިއެވެ. އޭނަ އެތަނުން ސަލާމަތްވާނީ ކިހިނެއްތޯ ހިތް ސުވާލުކުރި ވަގުތު އައިމަނަށް ދެއަތް މައްޗަށް އުފުލާލެވުނެވެ. އަދި އޭނައަށް ހިދާޔަތް ދެއްކެވުމަށް އެދި ދުޢާ ކުރެވުނެވެ. އޭނައަށް ޙަޤީޤަތުގައި ވެސް ދެދުނިޔޭގެ ބާއްޖަވެރިކަން ލިބޭނެ މަގުން ސާބިތުކަމާއެކީ ހިނގޭނެ މިޞްރާބު ނޭނގޭކަން އެނގުންވީ އެވަގުތެވެ. އަޒާން ބުނިހެން އޭނަ ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތައް އުނގެނެން ފަށައިފި ނަމަ އޭނައަށް އެ މިޞްރާބު ފެންނާނެ ހެއްޔެވެ؟

އެރޭ ހިތަށްވެރިވި އެ ސުވާލަކީ އައިމަންގެ ޙަޔާތް ބަދަލުކޮށްލި ސުވާލެވެ. އައިމަން އަމިއްލައަށް އިސްނަގައިގެން ޤުރުއާނުން ބުނާ އެއްޗެއް ދެނެގަންނަން މަސައްކަތް ފެށީ އެރެއެވެ. ކޮންމެ ނަމާދަކަށްފަހު ތަރުޖަމާ ނަގައިގެން އޭނަ ދެ ޞަފްޙާ ވަރަކަށް ކިޔަމުން ދިޔައެވެ. އަދި އަޒާން ފޮނުވާފައި ހުރި އެކި ލިންކްތަކަށް ވެސް ދާންފެށިއެވެ. އައިމަންގެ ހިތަށް އެންމެ ބޮޑު އަސަރެއް ކުރީ އަޒާން ޙިއްސާކޮށްފައިވި ވާޤިޢާ ސޫރަތުގެ އެ އާޔަތްތައް އުނގެނުމުންނެވެ. މި ހުރިހާ ދުވަހުވެސް މުޢުޖިޒާތެކޭ މީހުން ބުނަމުން އައި މި ފޮތް އޭނައަށް ބަލާނުލެވުނީ ކީއްވެބާއޭ ހިތަށް އަރަމުން ދިޔައެވެ. އުނގެނެމުން ދިޔަ ވަރަކަށް އައިމަން އިތުރަށް އުނގެނެން ބޭނުންވިއެވެ. އޭނައަށް ފިލްމުތަކުގެ ބަދަލުގައި ދިގު ލެކްޗާރތައް ބެލުމުގައި ގަޑިއިރުތަކެއް ހޭދަކުރެވެން ފެށިގޮތުން ޚުދު އޭނަ ވެސް އަޖާއިބުވާހާވިއެވެ. ފަހުން އައިސް ފިލްމުތަކަށް އޭނަގެ ޝައުޤުވެރިކަން ވެސް ގެއްލުނީއެވެ. އެއަށްވުރެ މާނަ ހުރިކަމެއް އޭނަގެ ހިތަށް އިޙްޞާޞް ކުރެވުމުންނެވެ. އޭގެ މާ ގިނަ ދުވަހެއްނުވެ އޭނަގެ ފޯނަށް ބައެއް ސޫރަތްތައް ޑައުންލޯޑްވެގެން ދިޔައެވެ. އިތުރު ސޫރަތްތައް ޑައުންލޯޑް ކުރަން ސްޕޭސް ނެތުމުން ލަވަތައް ޑިލީޓް ކުރެވެން ފެށިއެވެ. އޭގެ ދުވަސްތަކެއް ފަހުން އައިމަން އޭނަގެ ފޯނުން “މިޔުޒިކް”އަށް ވަތްއިރު ހަމައެކަނި ސޫރަތްތައް ހުރި ގޮތުން އޭނައަށް ބަޔާންކުރަން ދަތި ހިތްހަމަޖެހުމެއް ލިބުނެވެ. އެހެންނޫނަސް އޭނަ ކުރިން ޑައުންލޯޑް ކޮށްފައި ހުރީ ކޮން ހާއްޔެއްތޯ ހިތަށްއެރިއެވެ.

އަޒާންގެ މަރަށްފަހު ޙަޔާތް ބަދަލުވީ ހަމައެކަނި އައިމަންގެއެއް ނޫނެވެ. އަޒާން އޭނަގެ ބަސްތަކުން މަންމައާއި ބައްޕަގެ ހިތާއިވެސް ކުޅެފައިވި ގޮތުން އެ ހިތްތަކަށް ވެސް އެދުވަސްފަހުން ލޮޅުމެއް އައެވެ. އެ ދެމީހުން ވެސް އަޒާންގެ ކަށުނަމާދުގައި ބައިވެރި ނުވިއެއްކަމަކު ނަމާދު ނިމެންދެން އެދެމީހުން މިސްކިތް ކައިރީގައި ތިއްބެވެ. އަދި އަޒާންގެ ޖަނާޒާގެ ފަހަތުން ވެސް ދިޔައެވެ. އެރޭ ގެއަށް ގޮސް ހަފްސާ ވަގުތުން ކޮޓަރިއަށް ވަދެ ހެދުން އަލަމާރި ހުޅުވާލީ އަޒާން އޭނައަށް ދިން ހަދިޔާއެއްގެ މަތިން ހަނދާންވުމުންނެވެ. ހަފްސާ އޮތީ އޭތި އަލަމާރީގެ ކަނަކަށް ގުޅައަކަށްލައި އެއްލާލާފައެވެ. އެއީ ނަމާދުކުރަން އަޅާ ކަހަލަ ބޮޑު ހުދު ކުލައިގެ ދޮޅިއެކެވެ.

“މަންމާ ޕްލީޒް ނަމާދު ކުރައްޗޭ. އަހަރެން ބޭނުން އަހަރުމެން އެންމެން ޖަންނަތުލް ފިރްދައުސްގަ ހުރި ޕެލެސްއަށްދާން އިން ޝާ ﷲ. ޕްލީޒް މަންމާ، އެންމެން އެކީގަ ދެވޭނީ އޭރުންނޭ.” އަޒާން އޭތި ދިން ދުވަހު ބުނެލި ބަސްތަކުގެ އަސަރު ހަފްސާގެ ހިތަށްކުރީ އެ ރެއެވެ. އޭނައަށް އެ ފޮށާ އަތުތެރެއަށް ލައިގެން އެތައް އިރެއް ވަންދެން ރޮވުނެވެ. މަންމަ ބަހައްޓާފައި އަޒާން ގޮސްފިނޫންތޯ ބުނެ އޭނަގެ ހިތް ޝަކުވާ ކުރިއެވެ. އެހެނަސް އޭނަ އަމިއްލަ ނަފްސު ހަމައަކަށް އަޅުވަމުން އަމިއްލަ ދިރިއުޅުން ބަދަލުކުރަން ނިންމީ، އޭނަގެ ޒުވާން ދަރިފުޅު އެފަދަ ގޮތަކަށް ދުނިޔެ ދޫކޮށްފިނަމަ އޭނަގެ ދުވަސް މާ ކައިރިވާނެހެން ހީވި ހީވުމުން ހިތަށްވަތް ބިރުވެރިކަމެއްގެ ސަބަބުންނެވެ. ހަފްސާ ހަމަ އެރޭ އަޒާން އޭނައަށް ދިން ފޮށާ އަޅައިގެން ނަމާދު ކުރަން ފެށިއެވެ. އޭގެ ދުވަސްތަކެއް ފަހުން ޚާލިދު ވެސް ނަމާދު ކުރަން ފެށީ ބަންގި ގޮވާ ކޮންމެ ގަޑިއެއްގައި އޭނައަށް އަޒާންގެ މެސެޖަކަށް އިންތިޒާރު ކުރެވޭތީވެއެވެ. ބަންގި ގޮވާ ކޮންމެ އިރެއްގައި ޚާލިދަށް އޭނަގެ ފޯނުން އަޒާންގެ މެސެޖުތަކަށް ބަލާލެވެއެވެ.

“ބައްޕާ، ނަމާދު.”

“ނަމާދު ކުރައްޗޭ ބައްޕާ.”

“ޑޭޑް އައިމް ވެއިޓިންގް. އަންނާނަން ދޯ މިރޭ މިސްކިތަށް؟”

އެ މެސެޖުތައް ކިޔޭ ކޮންމެ ފަހަރަކު ޚާލިދުގެ ލޯ ކަރުނުން ފުރިގެން އާދެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ވެސް ނަމާދަކަށް މިސްކިތަށް ދެވުނީ އެ މެސެޖުތަކުން ހިތް ޖަޒުބާތުތަކުން ފުރިގެން އައުމުންނެވެ. އަޒާންގެ އެންމެ ބޮޑު އެދުމަކަށް ވެފައިވީ އޭނަ މިސްކިތަށް ގޮސް ނަމާދު ކުރުމެވެ. އެ އެދުން ފުރިހަމަކޮށް ނުދެވެނީސް އަޒާން ދުނިޔެ ދޫކޮށް ދިޔުމުން ޚާލިދަށް އަމިއްލަ ނަފްސަށް ނަފްރަތު ކުރެވުނެވެ. އެހެނަސް އޭނަ ދެން ލަސްނުކޮށް އިޞްލާޙުވާން ނިންމީ އެ ދަރިފުޅުގެ އަނެއް އެދުން ފުރިހަމަ ކޮށްދިނުމަށްޓަކައެވެ. ނަރަކައިގެ ޢަޒާބުން އޭނަގެ އަމިއްލަ ނަފްސު ސަލާމަތް ކުރުމަށެވެ.

**3 ހަފްތާ ފަސް**

ބޭބެގެ މަރުގެ ހިތާމައިން ކުޑަވެސް ލުއެއް ލިބުމާއެކު އައިމަން އަނބުރާ ސްކޫލަށް ދިޔައެވެ. އަޒާންގެ ފަރާތުން އޭނައަށް އުނގެނުނު އެއްޗެހީގެ ސަބަބުން އޭނަ ބަދަލުވެފައިވި މިންވަރު އަންދާޒާކުރެވުނީ ސްކޫލަށް ދިޔުމުންނެވެ. ކުލާހަށް ވަނުމާއެކު އޭނަގެ އަންހެން އެކުވެރިން އޭނައަށް “ތަޢުޒިޔާ” ކިޔުމުގެ ގޮތުން ގައިގައި އަތްލާ ވާހަކަ ދައްކަން ފެށިތަނުން އައިމަނަށް ނުރުހުންވެފައި ދުރުވެލެވުނެވެ. އެދުވަހު އޭނަގެ ފިރިހެން އެކުވެރިން ނުބައި ބަސްތައް ބޭނުން ކުރަމުން ދިޔަ ގޮތުން އޭނަގެ ހިތަށް އުނދަގޫވަމުން ދިޔައެވެ. އަދި މި ނޫނަސް ސްކޫލްގެ ތެރޭގައި ރައްޓެހިވެގެން އުޅޭ ކުދިންތައް ފެންނަމުން ދިޔަ ގޮތުން އޭނަ އިތުރަށް ނުރުހުންވަމުން ދިޔައެވެ. އެކަމާމެދު އޭނަ ޙައިރާންވެސްވިއެވެ. މި ހުރިހާ ދުވަހު އެ ކަންތައްތަކަކީ ޚުދު އޭނަވެސް ކުރަމުން އައި ކަންތައްތަކެވެ. ވީއިރު މިއަދު މިވީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟ އެ ސުވާލާއިމެދު ވިސްނާލުމުން އައިމަނަށް އޭގެ ޖަވާބު ލިބުނެވެ. އޭނައަށް ދާންވީ މިޞްރާބު އެނގުނީއެވެ. މި ހުރިހާ ދުވަހު އޭނަ އެ ކަންތައް ކުރަމުން ދިޔައީ މިއީ އެހާ ނުބައި ކަމަކަށް ނުވާނެކަމުގެ ބަހަނާ އަމިއްލަ ނަފްސަށް ދެމުންނެވެ. އެހެނަސް މިއަދު އޭނައަށް ޙަޤީޤަތް ސާފުކޮށް އެބަ ފެނެއެވެ. މި ފެންނަމުން ދާ މަންޒަރުތަކުގެ ނަތީޖާއާއިމެދު ވިސްނާލުމުން އޭނަ އޭނަގެ އެކުވެރިންނާއިމެދު ވެސް ކަންބޮޑުވިއެވެ. އެކަމަށްޓަކައި ފިޔަވަޅެއް އެޅުމުގެ ގޮތުން އައިމަން އަޒާންގެ ދައުރު ސްކޫލްގައި ކުޅެން ނިންމިއެވެ.

އައިމަން ސްޓޫޑެންޓް އެސޯސިއޭޝަންގެ ރައީސަކަށް ވާކަށް މާ ބޮޑު މަސައްކަތެއް ނުނެގިއެވެ. އޭނައަކީ އަޒާންގެ ކޮއްކޮއަށްވެފައި އޭނަ އެކަމަށް ޤާބިލުކަން އެންމެނަށް އެނގޭތީ ނުހަނު ފަސޭހައިން އެ މަޤާމް އޭނައަށް ލިބުނެވެ. އޭނަގެ މަންމައާއި ބައްޕަ އޭނައަށް އިތުބާރު ކުރަން ފެށިފަހުން އޭނަ ވަޒީފާ ދޫކޮށްފައިވާތީ މި އާ މަޤާމުގެ ޒިންމާ އައިމަން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ނެގިއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ވެސް އޭނަ ބޭނުންވީ އަޒާންގެ އެދުންތައް ފުރިހަމަ ކޮށްދޭށެވެ. މިގޮތުން އަޒާން ބާއްވަން ބޭނުންވެގެން ހުރި ކޭމްޕް ވެސް ނުހަނު ކުރު މުއްދަތެއްގައި ރާވާލިއެވެ. އަންހެން ކުދިންނާއި ފިރިހެން ކުދިން ވަކިން ބޭއްވި އެ ކޭމްޕުގައި ވާހަކަ ގަޑިއެއް ލައި އައިމަން ކަހްފު ބާގައިގެ މީހުންގެ ވާހަކަ އޭނަގެ އެކުވެރިންނަށް ކިޔައިދިނެވެ. އެއީ އަޒާން އޭނައަށް ފޮނުވާފައިވި ލިންކެއްގެ އެހީގައެވެ. އޭނަ ކިޔައިދިނީ އަޒާން ބޭނުންވި ފަދައިން އެންމެންގެ ޝައުޤުވެރިކަން ދަމައިގަނެވޭނެ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. އޭނަގެ ކުރިމަތީގައި ތިބި ގިނަ މީހުންނަކީ އޭނައާއި އެއްމިޒާޖެއްގެ ބަޔަކަށްވުމުން އެކަން ވެގެން ދިޔައީ އައިމަނަށް ފަސޭހަކަމަކަށެވެ. ވާހަކައަށްފަހު ހުރިހާ ފިރިހެން ކުދިން އޭތި ވަރަށް “ކޫލް” ކަމަށް ބުނެ ވާހަކަ ދައްކަން ފެށި ގޮތުން އައިމަންގެ ހިތަށް ބަޔާންކުރަން ދަތި ހިތްހަމަޖެހުމެއް ލިބުނެވެ. އޭނަގެ އުއްމީދަކަށްވެފައިވީ އަންހެން ކުދިންނަށް އެ ވާހަކަ ކިޔައިދިން ކުއްޖާ ވެސް އެފަދަ ގޮތަކަށް ވާހަކަ ކިޔައިދީފައިވާނެ ކަމަށެވެ. އެހެނަސް އެ ޒިންމާ ނެގި ކުއްޖާ ވާހަކަ ކިޔައިދީފައިވަނީ އަމިއްލައަށް މާ ބޮޑު ޝައުޤުވެރިކަމެއް ނެތިކަން އައިމަނަށް އެނގެން މާ ގިނަ ދުވަހެއް ނުނެގިއެވެ. އެކަމާމެދު ނުރުހުންވި ވަގުތު އަނެއްކާވެސް އައިމަންގެ ހިތުތެރޭގައި ވަޅުލެވިފައިވި ޝިޔާގެ ހަނދާންތައް އާވާންފެށިއެވެ. ޝިޔާ ހުރިނަމަ މިހެން ނުވީހޭ ހިތް ބުނަން ފެށި ހިނދު އޭނަ ޝިޔާ ކޮބައިތޯ ހޯދަން ބޭނުންވިއެވެ. ސްކޫލްގައި ހިންގޭ މިފަދަ ޙަރަކާތްތަކުގައި އަންހެން ކުދިންނަށް ހިތްވަރެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެހެނަސް ސްކޫލްގެ މުދައްރިސެއްގެ ފަރާތުން ޝިޔާ ސްކޫލުން ކެނޑިފައިވާ ވާހަކަ އެނގުމުން އައިމަންގެ ހިތް މާޔޫސްވިއެވެ. ކުރިއާއި ޚިލާފަށް މިފަހަރު އެ މާޔޫސްކަމުގެ ތެރެއަށް ގެނބިގެނެއް ނުދެއެވެ. އޭނަ ހިތްހަމަ ޖައްސާލީ ﷲ އޭނައަށް މެދުވެރިކުރައްވާ ކޮންމެ ކަމަކީ ވެސް ޙިކްމަތަކާއެކީ މެދުވެރިވާ ކަންތައްތަކެއްކަން ހަނދާންކުރަމުންނެވެ. އަދި ޝިޔާ އޭނަގެ ޙަޔާތުގައި ވުމަކީ އޭނައަށް އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތް ކަމަށްވާނަމަ ﷲ އެގޮތް މެދުވެރި ކުރައްވާނެކަން ހަނދާން ކުރަމުންނެވެ. މީގެ އިތުރުން ވެސް އައިމަން އޭނަގެ އަމިއްލަ އިޙްޞާޞްތަކުގެ އަޅަކަށް ނުވުމަށްޓަކައި ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުން ވާގިއަށް އެދި ދެންވެސް އޭނައަށް ވީވަރަކުން ހެޔޮ ބަހެއް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ކުރެވެމުން ދިޔަ މަސައްކަތްތައް ގިނަ ކުރިއެވެ. އޭނަގެ ސަބަބުން ފައިދާތައް ލިބެމުން ދިޔަ ދަރިވަރުން ގިނަވެގެން ދިޔަދިޔަހެން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ތަފާތު ޒުވާނެއްގެ ގޮތުގައި ނޫހަކަށް އިންޓަވިއު ދިނުމުގެ ފުރުޞަތު އައިމަނަށް ލިބުނެވެ. އައިމަންގެ ފޮޓޯތަކާއެކީ އެ އިންޓަވިއު އޮންލައިން ނޫހެއްގައި ޖެހިގެން ދިޔައެވެ.

“މިހިރީ އެއްކަލަ ސޮރު، ދޯ ޝިއު؟” އެހެން ބުނެލީ އެމީހުން މާލޭގައި އެމީހުން ކުއްޔަށް ހިފައިގެން އުޅޭ ގޭގެ ބެލްކަނީގައި އައި ޕެޑެއް ހިފައިގެން އިން ނާސިރެވެ.

“ކާކު؟” ބެލްކަންޏަށް ނިކުމެވޭ ދޮރު ކައިރީގައި ހުރެ ޝިޔާއަށް އަހާލެވުނެވެ. ނާސިރު ހިނިތުންވުމެއްގައި ހުރެ އައި ޕެޑް ޝިޔާއަށް ދިއްކޮށްލިއެވެ. ޝިޔާ ގޮސް އޭގައި ހިފައި ސްކްރީނަށް ބަލާލި ހިނދު އޭނަ ހުއްޓުން އަރާ ގޮތްވީ ފޮޓޯގައި ފުރިހަމަ ހިނިތުންވުމެއްގައި ހުރީ ކާކުކަން އެނގުމުންނެވެ. ޝިޔާއަށް ވަގުތުން ދެލޯ މަރާލަމުން އޭތި ތިރިއަށް ސްކްރޯލް ކޮށްލެވުނީ ބައްޕަ އޭނައަށް މީތި ދެއްކިކަމަށްޓަކައި ހިސާބަކަށް ނުރުހުންވެ ހުރެއެވެ.

އަޒާންގެ މަރަށްފަހު އައިމަން ބަދަލުވެގެން ދިޔަ ވާހަކަ ހުދާގެ ފަރާތުން ޝިޔާއަށްވަނީ އެނގިފައެވެ. އަޒާން ދުނިޔެ ދޫކުރި ދުވަހު ހުދާވެސް ފުދޭވަރަކަށް ނުތަނަވަސްވެފައިވީތީ އޭނަ އެހީ ހޯދަން ގުޅީ ޝިޔާއަށެވެ. ހުދާ ބިރުގަތީ އޭނަ އެހާ ގޯސްކޮށް ކަންތައް ކޮށްފައިވި މީހަކު އޭނަ މަޢާފަށް ވެސް ނޭދެނީސް މަރުވެގެން ދިޔުމުންނެވެ. އަޒާން އިޞްލާޙުވިފަހުން ހުދާ ހުރީ ކޮންމެވެސް އެއްދުވަހަކުން އޭނަ ކައިރިން މަޢާފަށް އެދޭށެވެ. އެހެނަސް އަމިއްލަ ކިބުރުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން އެކަން ފަސްކުރަމުން ދަނިކޮށް އެންމެ ފަހުން އެ ފުރުޞަތު އޭނަގެ އަތުން ގެއްލި ދިޔައީއެވެ. ޝިޔާ އޭނައަށް ވީ ވަރަކުން އޭނަ އުނގެނިފައިވާ ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ޙަދީޘްތައް ހުދާއާއި ޙިއްޞާކޮށް އޭނައަށް ހިތްވަރު ލައިދޭން މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. ވެނިމިފައި އޮތް ކަންތައް ބަދަލު ނުކުރެވުނަސް ކުރިއަށް ކަންތައް ކުރާނެ ގޮތް ރަނގަޅު ކުރެވިދާނެ ކަމުގެ އުއްމީދު ހުދާއަށް ހޯދައިދެވޭތޯ މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. ހުދާއަށް އެހީއެއް ލިބެމުން ދިޔައީ ހަމައެކަނި އޭނަގެ ބަސްތަކުން ނޫންކަން އޭނައަށް އެނގުނީ ހުދާ އައިމަންގެ ވާހަކަ ބުނުމުންނެވެ. ސްޓޫޑެންޓް އެސޯސިއޭޝަންގެ ރައީސްގެ މަޤާމުގައި ހުރެ އައިމަން ކުރަމުން ދިޔަ މިންނެތް މަސައްކަތުގެ ވާހަކަ ހުދާ ކިޔައިދެމުން ދިޔައިރު ޝިޔާއަށް ހުރެވުނީ ޤަބޫލުކުރަން ވެސް ދަތިވެފައެވެ. އެހެނަސް އައިމަން އެސަމްބްލީގައި ކިޔައިދިން ކަމަށްބުނެ ހުދާ އޭނައާއި އެތައް ނަޞޭޙަތެއް ޙިއްޞާކުރުމުން އެކަން ޤަބޫލުކުރަން ޝިޔާއަށް މަޖުބޫރުވިއެވެ. މިއަދު އޭނަގެ ލޯ ކުރިމަތިން މި ފެންނަނީ އެ ޙަޤީޤަތެވެ. އޭނަ އެތައް އަހަރެއް ވަންދެން ކުރި ދުޢާގެ ނަތީޖާއެވެ.

އައި ޕެޑްގެ ސްކްރީނަށް ނަޒަރު ހުއްޓައިގެން ހުރި ޝިޔާ ހިނިތުންވެލީ ވަގުތު އޭނަގެ ލޮލަށް އުފާވެރިކަމުގެ ކަރުނަތައް ޖަމާވިއެވެ. އެވަގުތު ނާސިރު މަންޒަރު ބަލަން އިނދެފައި ވާހަކަ ދެއްކިއެވެ.

“މާ އަވަސް ކަންނޭނގެ މިހެން އަހަން އެކަމަކު…….ޝިޔާ ބޭނުންވޭދޯ އައިމަންއާ އިންނަން؟” ނާސިރު ކުއްލިއަކަށް ކޮށްލި ސުވާލުން ޝިޔާ ލަދުގަތް މިންވަރު ނޫނެކޭ ކިޔައި ހަޅޭއްލަވައިގަންނަން ބޭނުންވިއެވެ. އެހެނަސް އޭނައަށް ލަދުރަކި ހިނިތުންވުމަކާއެކީ އަވަސް ފިޔަވަޅުތަކެއްގައި އެތަނުން ދިޔުން ނޫންކަމެއް ނުކުރެވުނެވެ.

**

އެރޭގެ ވަގުތެއްގައި އާދައިގެ މަތިން އައިމަނާއި ޚާލިދާއި ހަފްސާ ތިބީ އެންމެން އެކީގައި ދީނާއިމެދު ކޮންމެވެސް އާ އެއްޗެއް އުނގެނޭށެވެ. އެމީހުން އުނގެނެމުން ދިޔަ އެއްޗެހީގެ ނަތީޖާ އެމީހުންގެ ބޭރުފުށުން އެވަގުތުވެސް ފެންނަމުން ދިޔައެވެ. ހަފްސާ ދިގު ހެދުމަކާއެކީ ބުރުގާ އަޅައިގެން އިންއިރު ޚާލިދުގެ ވެސް ތުނބުޅި ފަޅަން ފަށާފައިވިއެވެ.

އެމީހުން އެރޭ ސީރިއަސްކަމާއެކީ އުނގެނެމުން ދިޔައީ އައިމަންމެނަށް ސްކޫލްގައި ކިޔަވައިދިން ފިލާވަޅެކެވެ. ޤިޞާޞްގެ އެ ފިލާވަޅު މަންމައާއި ބައްޕައަށް އައިމަން ކިޔައިދޭން ބޭނުންވީ ދީނުގެ ހުރިހާ ޙުކުމެއްގައި ވެސް ވި ޙިކްމަތްތެރިކަން މަންމަމެންނަށް އިޙްޞާޞް ކޮށްދިނުމަށެވެ. އެހެނަސް އެ ފިލާވަޅުގެ ވާހަކަ ދެއްކުމުން މާ ގިނައިރެއްނުވެ އައިމަނަށް ހީވެފައި އޮތް ބިރު ޙަޤީޤަތަކަށްވިއެވެ.

“ޒާން މަރާލި މީހަކަށް ވެސް މިއަދަބު ޙައްޤު!” ޚާލިދު ރުޅިވެރިކަމާއެކީ އެހެން ބުނެލީ ކުއްލިއަކަށެވެ.

“އާނ…..އެމީހަކަށް ލިބެންޖެހޭނެ ޒާން މުޅި ޢުމުރަށް އަހަރުމެންގެ ޙަޔާތުން ވަކި ކުރުމުގެ ބަދަލު. އައްމު ބުނެބަލަ ކާކުތަ ޒާންގެ ގައިގަ ކާރު ޖެއްސީ؟” ހަފްސާވެސް ވާހަކަ ދެއްކީ ނުރުހުންވެފައި ހުރެއެވެ. މި ހުރިހާ ދުވަހު ރަނގަޅު މަގަށް އެޅުމުގެ “ހިޖުރަ” އެއްގައި އެމީހުންވީތީ އެ މުޖުރިމުގެ ވާހަކަ އެމީހުންގެ ތެރޭގައި ނުދެކެވެއެވެ. ނަމަވެސް މިރޭ އެވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބުމުން ތިން މީހުންގެ ހިތުގައި ވެސް އުފެދިގެން އައީ ބަދަލު ހިފުމުގެ ރޫޙެކެވެ.

މަންމަގެ ސުވާލުން އައިމަންގެ ހަނދާނަށް ވަގުތުން އައީ ޒައިދެވެ. ހަމަ އެއާއެކު ޒައިދަށްޓަކައި ރުޅީގެ އަލިފާނެއް އޭނަގެ ހިތުގައި ރޯވިއެވެ. ނަމަވެސް ހަމަ އެވަގުތު އެއީ ޒައިދަށް ނުވެވެސް ހިނގައިދާނެކަމަށް އޭނަގެ ހިތް ބުނެލައިފިއެވެ. އެދުވަހު އަޒާންގެ ސައިކަލުގައި ޖެހުނު ކާރު އޭނައަށް ތާރުމަގާއި ހަމައަށް ދެވުނުއިރު ބާރަކަށް ދުއްވާލައިފިއެވެ. ކަޅު ކުޑަދޮރުގެ ސަބަބުން އޭގެ ތެރޭގައި ހުރި މީހަކު ނަގައިގަންނާކަށް އައިމަނަށް ނޭނގުނެވެ.

އަޒާން މަރާލީ ޒައިދްކަން ޔަޤީންނުވީތީ އައިމަން އެރޭ އޭނައަށް ނޭނގޭ ކަމަށް ބުނެލައިފިއެވެ. އަދި މަޢާފުކުރުމުގެ މާތްކަން ހަނދާންކޮށްދީ އޭނަގެ މަންމަމެން ހަމައަކަށް އެޅުވޭތޯ ބެލިއެވެ. އެހެނަސް ޚުދު އޭނަ ވެސް ހުރީ އަޒާން “މަރާލި” މީހަކަށް އޭގެ ބަދަލު ލިބޭތަން ދެކެން އިންތިހާއަށް ބޭނުންވެފައެވެ.

**

އަނދިރިކަން ވެރިވެފައިވި ތަނަވަސް ކޮޓަރިއެއްގެ ތެރެއިން އިވެމުން ދިޔައީ ކުކުރުމެއްގެ އަޑެވެ. އެ އަޑު އަންނަމުން ދިޔައީ އެ ކޮޓަރީގެ ކަނަކުންނެވެ. އެ ކަނަށް ވަދެ ދެކަކޫ ގެނެސް މޭގައި ޖައްސައިގެން އިނީ ޒައިދް ނޫން ދެވަނަ މީހެއްނޫނެވެ. މިއީ އޭނަ މިފަދަ ގޮތަކަށް އިންނަތާ 40 ހަކަށްވަނަ ރެއެވެ.

އަޒާންގެ އެކްސިޑެންޓް ހިންގި ދުވަސްފަހުން އޭނަގެ ޙާލަކީ މިއީއެވެ. އޭނަ ޙަޤީޤަތުގައި އެދުވަހު ބޭނުންވީ ވެސް އައިމަން މަރާލާށެވެ. ބައްޕަ ޖަލަށް ފޮނުވުމުގައި ބޮޑު ދައުރެއް އަދާ ކުރީ އައިމަނަށްވެފައި ޝިޔާ ޒައިދް ދޫކުރީ އައިމަނާއި ހެދި ކަމަށް މީހުން ބުނަން ފެށުމުން އައި ރުޅިއެއްގެ ސަބަބުންނެވެ. އޭނަ ޙަޤީޤަތުގައި ހިތުގެ އަޑިން ބޭނުންވީ ވަކި މީހަކު މަރާލާކަށް ނޫންކަން އޭނައަށް އެނގުންވީ އޭނަގެ ކާރުގައި ގޮސް ޖެހުނު އަޒާން އެއްލިގެން ގޮސް ދުރުގައި ޖެހުމުންނެވެ. ކާރު މަޑުވެގެން ދިޔަ ވަގުތު ދުރުގައި އޮތް އަޒާން ކާރުގެ ތެރޭގައި އިނދެ އޭނައަށް ފެނުނެވެ. ބޮލާއި ދިމާލުން އެތައް ލެއެއް ފައިބަން ފެށި މަންޒަރު ފެނިފައި ޒައިދްގެ ހިތަށް ދުވަހަކުވެސް ނުވަންނަ ފަދަ ބިރުވެރިކަމެއްވަނެވެ. އެ ބިރުވެރިކަން އިތުރުވީ އަޒާން ދެން ނުތެދުވާނެހެން ހީވި ވަގުތެވެ. އޭނައަށް ވަގުތުން ކާރު ދުއްވާލެވުނީ އެ ބިރުވެރިކަމުން ފިލަން ކަންނޭނގެއެވެ. އެހެނަސް އަދި އަދަށްދާންދެންވެސް އޭނަ އެކަމުން މިންޖެއް ނުވެއެވެ. ދެލޯ މަރާލުމުން ވެސް ފެންނަނީ ލެއިން ފޯވެފައި ހުރި އަޒާންގެ މޫނެވެ. އޭގެއިން ކޮންމެ ފަހަރަކު އޭނަގެ މޭގަނޑު އަތަށް އަންނަހާވަރުވެއެވެ. އޭނަގެ އަތްދަށުން މަރުވީ އަޒާނަށް ނުވިނަމަވެސް މިހާވަރު ނުވީހޭ އޭނަގެ ހިތަށްއަރަމުން ދިޔައެވެ. އަޒާން އޭނައަށް ކުރީ ފަހެ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ ކަމެއް ކޮށްފައިވާނަމަ ކޮށްފައިވާނީ އޭނައަށްޓަކައެވެ. އޭނައާއި އަޒާނާއި ދެމެދު މާ ބޮޑު އެކުވެރިކަމެއް އުފެދިފައި ނެތަސް އަޒާން އަބަދުވެސް އޭނައާއި ބައްދަލުކޮށްފައިވަނީ ހިތްހެޔޮ ހިނިތުންވުންތަކާއި އެކީގައެވެ. އޭނަ އަތުން މަރުވެގެން އެ ދިޔައީ އޭނައަށް ހެޔޮ އެދޭ ފަރާތެއްކަން އެނގުންވާ ކޮންމެ ފަހަރަކު ޒައިދަށް އިތުރަށް އަމިއްލަ ނަފްސު ކުށްވެރި ކުރެވެއެވެ.

“އާނ ނިހާލް އަހަރެން ހަނދާން ނުނެތޭ ކޮންސާޓްގެ މަތިން. ކިހިނެއް ހަނދާން ނެތޭނީ މަ އަމިއްލަ ކުންފުނީގެ ފަރާތުން ސްޕޮންސާރ ކުރާއިރު؟ ހެހެހެ…..އާނއެކޭ! މަށަށް ހުރެވޭތަ ތިކަހަލަ ކަމަކަށް ސްޕޮންސާރ ނުކޮށް. އަސްލު ތި ދާއިރާއިން ކެނޑުނީ ކެނޑޭ ހިތަކުންނެއްނޫނޭ. އެ މެހެނާޒަކާހެދި މާ މައްސަލަ ބޮޑުވީމަ ބަޗަންވެގެން ކުޑަކޮށް ފިލީ. އަދިވެސް އެކަމާހެދި ނޭވާ ނުލެވިގެން މަ މި އުޅެނީ. އެ ނޫންނަމަ މަ ވެސް ހިލޭ އަންހެނުން ލިބޭ ތި ސަޅި ދާއިރާއަށް ވަނީމުސް.” ބައްޕަ ބޭރުގައި ހުރެ ދެއްކި ވާހަކަތައް ޒައިދަށް ސާފުކޮށް އިވުނެވެ. އެއާއެކު ގެންފައި ހުރި ބިރުވެރިކަމުގެ ތެރެއިން ވެސް ޒައިދްގެ މޫނުމައްޗަށް ނުރުހުންތެރިކަން ވެރިވިއެވެ.

“ކީކޭ؟! ވިސާމް ވެސް ކޮންސާޓަށް އެބައާދެއޭ؟ އޭނަ ބުނީތަ އަންނާނަމޭ؟…..ހިއެއްނުވޭ ތިއީ ރަނގަޅުވާނެ ޚިޔާލެއްހެން. އޭނަވެސް ފަހަކަށް އައިސް އުޅެނީ ވަރަށް ދީންވެރިވެގެންވިއްޔާ……..ދެން އެހާ ގޯހެއްވެސް ނުވާނެ ކަންނޭނގެ ދޯ؟ އޭނަގެ ދޮންބައްޕައަކީ މަންސޫރުވިއްޔާ. ހަހަހަ……” ޔާސިރު ގަދަޔަށް ހޭންފެށި އަޑަށް ޒައިދްގެ ބުމަގޮށްޖެހުނެވެ. ދެންވެސް ފޯނުގެ އަނެއްކޮޅުން ދެއްކި ވާހަކަ އަޑު އެހުމަށްފަހު ބައްޕަ ސީރިއަސްކަމާއެކީ ވާހަކަ ދެއްކި އަޑު އިވުނެވެ.

“އޭނައަކަށް ނުކެރޭނެ ކޮންސާޓް ޚަރާބުކުރާކަށް. އޭގެ މާ ކުރިން އަހަރެން އޭނަ ހުއްޓުވާނަން. ނިހާލް ހާސްނުވޭ. އޭނަ ހަދާނީ އަހަރުމެން ބޭނުންވާ ގޮތަށް.” ޔާސިރު ސާބިތުކަމާއެކީ ބުނެލި ވާހަކައިން ޒައިދްގެ ބުމަގޮށްޖެހިގެން ދިޔައެވެ. އޭނަ ވިސްނުމެއްގެ ތެރޭގައި އިންދާ ޔާސިރު ކޮޓަރީގެ ދޮރު ހުޅުވައި ކޮޓަރިއަށްވަނެވެ.

“ޒައިދް ދަރިފުޅާ ހިނގާ ދޯ މާލެއަށްދާން؟ އަންނަ ހަފްތާގަ ވަރުގަދަ ކޮންސާޓެއް އެބައޮތް.” ޔާސިރު އެހެން ބުނެލީ ހެވިފައި ހުރެއެވެ. ޒައިދް ސިކުންތުކޮޅަކަށް އޭނައަށް ބަލަން އިނުމަށްފަހު ބޯޖަހާލީ ވަރުގަދަ ޢަޒުމަކާއެކީގަކަން އޭނައަށް ބަލާ ކޮންމެ މީހަކަށް ވެސް އެނގޭނެއެވެ.

އޭގެ އަނެއްދުވަހުގެ ހެނދުނުގެ ވަގުތެއްގައި ޝަފަޤާއި ވިސާމް، މިޝްކާ ހަފްސާމެންގާތު ބަހައްޓާފައި މާލެދާން ދަތުރުފެށީ ވަކި އޭގެ ދުވަސްތަކެއްފަހު އޮތް ކޮންސާޓަށްޓަކައެއް ނޫނެވެ. ޝަފަޤް ފަހަކަށް އައިސް މާ ބޮޑަށް ބަލިވަމުންދާތީ ރަނގަޅު ޑޮކްޓަރަކަށް ދައްކާލުމަށެވެ. ކޮންސާޓަށް ދިޔުމަށް ނިހާލަށް އާނއެކޭ ބުންޏެއްކަމަކު ވިސާމް ދެންވެސް ހުރީ ދެ ޚިޔާލެއްގެ މަތީގައެވެ. އަދިވެސް ބޮޑަށްވަނީ ނުދާ ހިތެވެ. އެހެނަސް އޭނަ އެވާހަކަ އެއްވެސް މީހަކާއި ޙިއްޞާއެއް ނުކުރެއެވެ.

ދުވަސްތައް ފާއިތުވަމުން ދިޔަވަރަކަށް ޝަފަޤާއި ވިސާމް އެމީހުންގެ ދަރިފުޅަށްޓަކައި ކުރާ އިންތިޒާރު ވެސް އިތުރުވަމުން ދިޔައެވެ. އެ ދަރިފުޅަށްޓަކައި އެމީހުންގެ ހިތުގައިވި ލޯބިވެސް ފުންވަމުން ދިޔައެވެ. ކޮންމެ ރެއަކު ދެމީހުންނަށް ނިދެނީ އެ ދަރިފުޅުގެ މުސްތަޤްބަލާއިމެދު ވާހަކަ ދެއްކުމުގައި ތިއްބައެވެ. އެ މުސްތަޤްބަލަށް ނުބައި މީހެއްގެ ހިޔަނި އެޅެން ނުހަނު ގާތްވެއްޖެކަން އެމީހުންނަށް ރޭކާނުލައެވެ.

ކޮންސާޓް އޮތް ދުވަހުގެ ހަވީރު ވަގުތު ވިސާމާއި ޝަފަޤް ދިޔައީ މާލޭގެ ބޮޑު ފިހާރަތަކުގެ ތެރެއިން ފިހާރައަކަށެވެ. ދެމީހުން އެކަކު އަނެކަކާ ސަމާސާ ކުރަމުން އެއްޗެހި ޓްރޯލީއަށް އަޅަމުން ދަނިކޮށް ވިސާމްގެ ފޯނު ރިންގުވާން ފެށިއެވެ. ފޯނުގެ ސްކްރީނުން ނޭނގޭ ނަންބަރެއް ފެނިފައި ވިސާމް ޝަފަޤާއި ދުރު ހިސާބަކަށް ގޮސް އެ ފޯނު ނަގައި ކަންފަތުގައި ޖައްސާލިއެވެ.

“ސަލާމް.” ވިސާމް ސަލާމް ގޮވާލިއެވެ.

“ވަޢަލައިކުމުއްސަލާމް ވަރަޙްމަތު ﷲ. ހާދަ ދުވަހެއްވެއްޖެޔޭ ދޯ ވިސާމް؟ ކިހިނެއްތަ ދޮންކަލޯ؟” ފޯނުގެ އަނެއްކޮޅުން ޔާސިރުގެ އަޑު އިވިފައި ވީ ފޫއްސާއެކީ ވިސާމްގެ ބުމަގޮށްޖެހުނެވެ.

“ކޮންކަމެއްތަ ޔާސިރު ބޭނުންވެގެން އުޅެނީ؟” ވިސާމް އިތުރު ވާހަކަ ދައްކަން ބޭނުންނުވެގެން އަހާލިއެވެ.

“އާޗާ! ތިއީ ކުދިން ތިބެންވާ ގޮތް. މަ ބޭނުންވާ ކަންތައް ވަރަށް ފަސޭހަ. ވިސާމް ހަމަ އަނގަ ބަންދުކޮށްލައިގެން ހުންނަންވީ. މެހެނާޒާއި ބެހޭ ގޮތުން އެނގުނު ކަމެއް ނޭނގޭ ކަމަށް ހަދަންވީ. ޕްލަސް މިރޭގެ ކޮންސާޓް ވެސް ޚަރާބު ނުކުރިއްޔާ ވަރަށް ޝުކުރުވެރިވާނަން.” ޔާސިރު ހެވިފައިހުރެ ބުނެލި ވާހަކައިން ވިސާމް އެއްވެސް އަސަރެއްނެތް ގޮތަކަށް ހީލިއެވެ.

“ޔާސިރަށް ހީވަނީ ޔާސިރު ބުނީމަ މަ ތިގޮތަށް ކަންތައް ކުރާނެހެންތަ؟” ވިސާމް އަހާލިއެވެ.

“އުނހު……..މަ އެހާވެސް ގަމާރެއްނޫން. އެކަމަކު އެނގޭ ވިސާމް ވިސާމްގެ އަންހެނުންދެކެ ލޯބިވާވަރު. އަންހެނުން ބަނޑުވެސް ބޮޑު ދޯ؟ މަށަށް މިއަދޭ މިފެނުނީ……ވަރަށް ބޮޑަށް މަޢާފަށް އެދެން އެކަމަކު……އެ ލޯބިވާ ޝަފަޤް ދުނިޔޭގަ ހުންނަން ބޭނުމިއްޔާ ވިސާމް ޖެހޭނީ މަ ބުނާގޮތަށް ހަދަން.” ޔާސިރު ބުނެލި ވާހަކައިން ވިސާމްގެ ދެލޯ ބޮޑުވެ އަތްފައި ފިނިވެގެން ދިޔައެވެ. އޭނައަށް ވަގުތުން ފަހަތް ބަލާލެވުނީ ޝަފަޤް ހުރިތޯ ބެލުމަށެވެ. ޝަފަޤް އޭނައަށް ނުފެނުމުން އޭނަގެ ހިތުގައި ނެގި ނުތަނަވަސްކަމުގެ ރާޅުބާންޏާއެކީ އޭނައަށް ހިނގައިގަނެވުނެވެ.

“ކް……ކޮބައިތަ ޝަފަޤް؟” ވިސާމަށް އަހާލެވުނެވެ. އެއާއެކު ޔާސިރުގެ ނުލަފާ ހުނުމެއްގެ އަޑު އިވުނެވެ.

“ބިރުގަނެއްޖެ ދޯ؟ ބުނޭ މަ ބުނާ ގޮތަށޭ ތިމަންނަ ހަދާނީ. މަ ކުރާ އެއްވެސް ނުބައި ކަމެއްގެ ތެރެއަށް ކަލޭ އަނގަ ބާނައިގެން ނުވާނެ.” ޔާސިރު ވާހަކަ ދެއްކި ގޮތުން ވިސާމް އިތުރަށް ރުޅިއަންނަ ގޮތްވިއެވެ.

“ކަލޭ ދުވަހަކުވެސް ކާމިޔާބުވިޔަކަ ނުދޭނަން މަށެއް! އަޑުއިވިއްޖެ؟” ވިސާމް އެހެން ބުނެލި ތަނާހެން ޔާސިރު ޙަމްދަރުދީގެ ރާގަކަށް ފުން ނޭވައެއް ދޫކޮށް ފޯނު ކަނޑާލި އަޑުއިވުނެވެ. އޭގެ މާ ގިނައިރެއްނުވެ ކުއްލިއަކަށް މުޅި ފިހާރަތެރޭގައި ގުގުމާލީ ޝަފަޤްގެ ހަޅޭކުގެ އަޑެވެ. އެ ހިނދު ވިސާމް އެތެރެއަށް ދަމާލި ނޭވާ ކަރުގައި ތާށިވިއެވެ. އޭގެ ދެވަނަ ސިކުންތުގައި އޭނަ އަޑުއައި ދިމާލަށް ދުއްވައިގަތީ ހުރިތަން ވެސް ހަނދާން ނައްތާލަމުންނެވެ. ވިސާމް ދުވަމުން ދަނިކޮށް ކުއްލިއަކަށް ފިޔަވަޅުތައް މަޑުޖެހުނީ ކޮންމެވެސް ދެ ހަރުގަނޑެއްގެ ދޭތެރެއިން ފެނުނު މަންޒަރުންނެވެ. އެތާހުރީ ހުއްޓުން އަރާފައި ހުރި ޝަފަޤެވެ. ޝަފަޤްގެ މޫނުން ވިސާމަށް ނަޒަރު ވަކިކޮށްލެވުނީ ޝަފަޤް ގެ ބަނޑާއި ދިމާލުން އެއްޗެއް ފެނުމުންނެވެ. ސީދާ ބަނޑުގެ ތެރެއަށް ތޫނު އެއްޗެއް ކޮށްޕާލެވިފައިވީއިރު އެތާ ކައިރީގައި ޝަފަޤް ޖައްސައިގެން ހުރި އަތުގައި ލޭ ހުއްޓެވެ. ވިސާމަށް އެކަން ފާހަގަވިތާ މާ ގިނައިރެއްނުވެ ޝަފަޤް ދެލޯ މެރިގެން ގޮސް ބިންމައްޗަށް ވެއްޓެން ދިޔައެވެ. ވިސާމަށް ރޮއިގަންނަމުން އެހާ ހިސާބަށް ގޮސް ޝަފަޤްގެ ކަކޫގޮސް ބިންމަތީގައި ޖެހުނު ވަގުތު އޭނަގެ ގައިގައި ހިފަހައްޓާލެވުނެވެ. އެއަށްފަހު އެހީއަކަށް އެދި އޭނައަށް ގޮވެން ފެށިއެވެ.

ހޮސްޕިޓަލަށް ގެންދެވި ޝަފަޤަށް ވަގުތުން ފަރުވާ ދެވެން ފެށިއެވެ. ފަރުވާ ދޭންފެށިއިރު ވެސް ސަލާމަތްކުރެވޭނީ ދެމައިންކުރެ އެކަކު ކަމަށް ޑޮކްޓަރުން ބުނި ގޮތުން ވިސާމްގެ ހިތްވަރު އެލޭ ގޮތްވިއެވެ. އެހެނަސް އޭނަ ނަމާދުކޮށް ﷲ އަށް ދުޢާ ދަންނަވައި ވާގި ހޯދިއެވެ. އޭނައަށް ހިތްވަރެއްގެ ގޮތުން ހަމަ އެދުވަހު އެ ހޮސްޕިޓަލުން ދޫކޮށްލެވުނު މަންސޫރާއި ރަޝީދާވެސް ތިއްބެވެ. ޚާލިދާއި ހަފްސާއަށް ވެސް މި ޚަބަރު ލިބުމުން އެމީހުން ދޭތެރެދޭތެރެއިން ވިސާމަށް ގުޅަމުން ދިޔައެވެ.

ފަރުވާ ދެވެން ފެށިތާ ދެގަޑިއިރު ވީއިރު ވެސް ޝަފަޤް އެމަޖެންސީ ރޫމުން ނެރެވޭ ގޮތެއްނުވެއެވެ. ލޭ މަނާނުވުމުގެ ސަބަބުން ވިސާމް ލޭވެސް ހަދިޔާކޮށްދިނެވެ. އެހެނަސް ދެންވެސް ޑޮކްޓަރުންގެ މޫނުމަތިން ފެންނަމުން ދިޔަ ނާއުއްމީދީ އަސަރުތަކުން ވިސާމްގެ ހިތް މާޔޫސްކަމުން ފުރެމުން ދިޔައެވެ. ހޮސްޕިޓަލްގެ ބެންޗެއްގައި އިންއިރު އޭނަގެ ހަނދާނަށް އަންނަމުން ދިޔައީ ޝަފަޤާއެކީ ހޭދަކުރިހާ އުފާވެރި ވަގުތުކޮޅުތަކެވެ. ޝަފަޤް އޭނައަށް ދިންހާ ހިތްވަރެވެ. ޝަފަޤް މެދުވެރިވެގެން އޭނައަށް ހިދާޔަތް ލިބިގެން ދިޔަ ގޮތެވެ. އެ ހުރިހާ ހަނދާނަކަށް މުޅި ޢުމުރަށް ވަދާޢީ ސަލާމް ކުރަންޖެހޭ ޚިޔާލުން ވެސް ވިސާމްގެ މޭގައި ރިހުމެއް އުފެދެމުން ދިޔައެވެ.

އެރޭގެ ކޮންސާޓް ފެށިގެން ދިޔައީ ވިސާމް އެ ހިތްދަތިކަމުގެ ތެރޭގައި ވަނިކޮށެވެ. ހޮސްޕިޓަލްގެ ބެންޗުގައި ދެއަތުން މޫނު ފޮރުވައިގެން އިންދާ އެތާހުރި ޓީވީއިން ކޮންސާޓް ލައިވްކޮށް ދައްކަން ފެށި އަޑު އޭނައަށް ވެސް އިވުނެވެ. އެހެނަސް އިސްއުފުލައި ބަލާލާނެހާ ހިތްވަރެއް އެވަގުތު އޭނަގެ ގަޔަކު ނެތެވެ. އިސްއުފުލާލަން އޭނައަށް މަޖުބޫރުވީ ޚާއްޞަ މެހުމާނުންގެ ނަންތަކުގެ ތެރޭގައި “އަޙުމަދު ޔާސިރު” އޭ ކިޔާލި އަޑަށެވެ. ޓީވީއަށް ބަލާލި ވަގުތު ފުރިހަމަ ހިނިތުންވުމެއްގައި ހަމަޖެހިލައިގެން އިން ޔާސިރު ފެނިފައި ވިސާމްގެ މުޅި މީހާ ރުޅިން ތުރުތުރު އެޅިއެވެ. ޝަފަޤަށް މި ޙާލުޖެއްސީ އޭނަކަން ޔަޤީންވީ ވަގުތު ވިސާމްގެ ގޮށްމުއްކެވުނެވެ. ހަމަ އެއާއެކު ޔާސިރު ބޭނުންނުވާ ހުރިހާ ކަމެއް ޙަޤީޤަތަކަށް ހެދުމުގެ ޝުޢޫރު އޭނަގެ ހިތުގައި އުފެދުނެވެ. އެކަމަށްޓަކައި އޭނަ ހަމަ އެ ހިނދުން އެ ހިނދަށް ކޮޅަށް ތެދުވެ ދާން ހިނގައިގަތެވެ.

**

“އާދެ! މިއީ ވަރަށް ޚާއްޞަ ވަގުތުކޮޅެއް. އަޅުގަނޑުގެ އާ އަލްބަމް ނެރޭ ވަގުތުކޮޅު. މިފަހަރުގެ އަލްބަމް އަޅުގަނޑު ޚާއްޞަ މިކޮށްލަނީ އެއްޒަމާނެއްގައި އަހަރުމެންގެ ހިތްތަކާއި ކުޅެލި އަޑަށްޓަކައި. ހުރިހާ ފިރިހެނުން އެ ސޫރައެއްގެ އާޝިޤުންނަށްވި ސޫރައިގެ ވެރިޔާއަށްޓަކައި. އާދެ…..ދަ ވަން އެންޑް އޮންލީ……. މެހެނާޒް.” ނިހާލް ސްޓޭޖްމަތީގައި ހުރެ އެވާހަކަ އަންގާލިތަނާހެން މުޅި ތަނުގައި އަތްތިލަ ބަޑީގެ އަޑު ގުގުމަން ފެށިއެވެ. އެ ހިނދު ނިހާލްގެ އަލްބަމްގެ ކަވަރުގައި ހުރި މެހެނާޒްގެ ފޮޓޯ އޭނަގެ ފުރަގަހުން ބޮޑުކޮށް ފެނިގެން ދިޔައެވެ.

“ވެލް…..ނާޒްއާ ބެހޭގޮތުން އަޅުގަނޑަށްވުރެ ބޮޑަށް އެނގޭ މީހަކު މިރޭ މި ކޮންސާޓަށް އަންނާ…..ނެހެން ހީވް…..އެބަހުރި. ނާޒްއާ ބެހޭ ގޮތުން ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެނގޭ މީހަކު މިރޭ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގަ އެބަހުރި.” ނިހާލްގެ ވާހަކައިގެ ވަކި ހިސާބަކުން ސްޓޭޖްގެ އެއްފަރާތަކުން ސްޓޭޖަށް އެރި ވިސާމް އޭނައަށް ފެނުނެވެ. އޭނަގެ އަނގަ އޮޅޭ ގޮތްވީ ވިސާމްގެ ސީރިއަސް ނަޒަރު ފެނިފައެވެ. ނިހާލްގެ ވާހަކަ އަޑުއިވިފައި އޯޑިއެންސްގެ ކުރީގައި ހުރި ޔާސިރަށް ބޯދިއްކޮށްފައި ވިސާމް ހޯދުނީ ނުތަނަވަސްކަމާއެކީގައެވެ. އޭނަ ހީކުރީ މިއަދު ހަވީރު އޭނަ މީހަކު ލައްވާ ކުރުވި ކަމަކަށްފަހު ވިސާމް ދެން ނާންނާނެ ކަމަށެވެ. އެހެނަސް……

“ލޭޑީސް އެންޑް ޖެންޓްލްމެން، ޕްލީޒް ވެލްކަމް! ސޭމް ޝާހިދު!!” ނިހާލް މައިކު ދިއްކޮށްގެން ހުރެ ބާރަށް އެހެން ކިޔާލުމާއެކު އަންހެން ކުދިން ފޯރިއާއެކީ ހަޅޭއްލަވައިގަތް އަޑު އިވުނެވެ. އެ ހިނދު ވިސާމްގެ ބޯ މައްޗަށް ސްޕޮޓްލައިޓެއް ދިއްލާލެވިގެން ދިޔުމުން ނިހާލް ހިނިތުންވުމަކާއެކީ ގޮސް އޭނަގެ އަތަށް މައިކު ދިނެވެ. އެއާއެކު އޯޑިއެންސް އިން ރާގަކަށް އޭނަގެ ނަން ކިޔެން ފެށިއެވެ. ވިސާމް ހުރީ އެއަށް ފަރުވާލެއް ދޭންބޭނުންވާވަރަށްވުރެ މި ހުރިހާ ކަމެއްގެ މަތިން ފޫހިވެ ރުޅިއައިސްފައެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް މީގެ ސަބަބުން މިއަދު އޭނަގެ ޢާއިލާގެ މުހިއްމު ފަރާތެއް އޮތް ޙާލެއްގެ ސަބަބުންނެވެ. އެހެނަސް ވިސާމް ގޮސް ސްޓޭޖްގެ ކުރިމައްޗަށް ގޮސް އެތެރެއަށް ނޭވައެއް ދަމާލީ ހަމަޖެހިލެވޭތޯއެވެ. އޭނައާއި ދިމާ ކުރިމަތީގައި ޔާސިރު ނުތަނަވަސްވެފައި އޭނައަށް ބަލަން އިންތަން ފެނިފައި އިތުރަށް ރުޅި އިސްކުރެވެން އުޅުނެއްކަމަކު އޭނަ މަޑުމައިތިރި އަޑަކުން ވާހަކަ ދެއްކިއެވެ.

“މިއަދު އަހަންނަށް އެނގިއްޖެ އަހަރުމެންގެ ތެރޭގައި އެހާ ހަމަނުޖެހުން ގިނައީ ކީއްވެކަން. އަހަރުމެން އެކަކު އަނެކަކަށް ރުޅިއައިސް ބަދަލު ހިފުމުގެ ޝުޢޫރުތައް ގިނަވެގެން ދަނީ ކީއްވެކަން. އެހެން މީހެއްގެ ޙައްޤަކަށް އަރައިގަންނަން ޖެހިލުންނުވަނީ ކީއްވެކަން.” ވިސާމް އެހެން ބުނެލަމުން ސީދާ އޭނަގެ ނަޒަރު ޔާސިރަށް އަމާޒުކޮށްލިއެވެ. ޔާސިރަށް ދުރު ހޯދެން ފެށި ވަގުތު އޯޑިއެންސްގެ ތެރޭގައި ވެސް ސިއްރުވެރި ވާހަކަތައް ދެކެވެން ފެށީ ވިސާމް ދެއްކީ އެމީހުން އުއްމީދު ކުރިފަދަ ވާހަކައަކަށް ނުވާތީވެއެވެ. އެ އޯޑިއެންސްގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުން ހަމަ ވަގުތު ސޯޝަލް މީޑިޔާގައި ވެސް މި ވާހަކަ ފަތުރަން ފެށީތީ ކޮންސާޓް ނުޖައްސައި ހުރި ގޭގެ ތަކުން ވެސް ކުއްލިއަކަށް އެ ޗެނެލަށް ބަދަލުކުރެވެން ފެށިއެވެ. އައިމަނާއި ހަފްސާއާއި ޚާލިދުގެ އިތުރުން މާލޭގައި ގެއެއް ކުއްޔަށް ހިފައިގެން އުޅޭ ޝިޔާގެ ޢާއިލާވެސް މެއެވެ. ހޮސްޕިޓަލްގައި ތިބި މަންސޫރާއި ރަޝީދާގެ ނަޒަރު ވެސް ހުއްޓިފައިވީ ހޮސްޕިޓަލްގެ ޓީވީއާއި ދިމާލަށެވެ. މީހުންނަށް އިރުކޮޅެއް ވަންދެން ފުރުޞަތު ދިނުމަށްފަހު ވިސާމް ދެންވެސް ވާހަކަ ދެއްކިއެވެ.

“ހިތަށްއަރަނީ، އަހަރުމެން އަމިއްލައަށް އަހަރުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސު ލަދުގަންނަވާލާފަދަ ދާއިރާއަކަށްޓަކައި އަހަރުމެންގެ ހިތުގައި ލޯތްބެއްވަނީ ކިހިނެއްބާއޭ. ތިމާގެ އަމިއްލަ އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަކީ ހަމައެކަނި ތިބާގެ ޙައްޤެއްނޫންހެން ހީވާ ފަދަ ގޮތަކަށް އުޅެން އަހަރުމެން ދިޔަދެނީ ކީއްވެބާއޭ. އެއަށްފަހު ކައިވެނީގެ މައްސަލަތައް ގިނަވުމުން އަހަރުމެން ޝަކުވާކުރަނީ ކީއްވެބާއޭ.” ވިސާމް ވިސްނުންތެރިކަމާއެކީ އޭނަ ކުރިން ވެސް ދައްކަން ރާވައިގެން އައި ވާހަކަތައް ދެއްކީ އޭނަގެ ކުރިމަތީގައި ތިބި ބަޔަކަށް ވިސްނޭތޯއެވެ. އެ ހިނދު ޓީވީއިން އެމަންޒަރު ބަލަން ތިބި ގިނަ މޫނުތަކުގެ މައްޗަށް ހިނިތުންވުންތަކެއް ވެރިވިއެވެ.

“އަހަރުމެންގެ މުޖުތަމަޢުގެ ގިނަ މައްސަލަތައް ކުރިމަތިވަނީ އަހަރުމެންގެ ލަދު ޙަޔާތް ގެއްލުމުން. އަހަންނަށް ވެސް ކުރިން މިކަން އެނގުނުނަމައޭ ހިތަށްއަރާ. ނޭނގުމުގެ ހިތި ނަތީޖާ އެފަހަރު އަހަރެންގެ ކަރުބުޑުގައި ލި. އެކަމަކު މިފަހަރު އަހަންނަށް އެ ހިތި ޒަހަރުގެ ރަހަ ލިބެނީ މި ދާއިރާގެ ނޭދެވޭ އަސަރު ކޮށްފައި ހުރި އެހެން ފަރާތެއްގެ ސަބަބުން. ބަލިވެ އިން އަހަރެންގެ އަންހެނުންނަށް މިއަދު ހަވީރު ލިބުނު އަނިޔާއެއްގެ ސަބަބުން އަހަރެންގެ އަންހެނުންގެ ޙާލަތްވަނީ ވަރަށް ދަށަށް ގޮސްފަ. އެއީ ހަމައެކަނި އަހަރެން އެމީހެއްގެ ކުށްތަކަށް އިންސާފު ހޯދަން މަސައްކަތް ކޮށްފާނެކަމަށްޓަކައި. އަދި މި ދާއިރާގައި މި ހިނގާ ގޯސްކަންތައްތަކާއި ދެކޮޅަށް ވާހަކަ ދައްކަފާނެކަމަށްޓަކައި.” ވިސާމް ފެންކަޅިވެގެން ދިޔަ ދެލޮލާއެކީ އެހެން ބުނެލުމާއެކު ސިއްރުވެރި އަޑުތައް އެތާނގައި ގުގުމާލީ އިހުނަށްވުރެ ބާރަށެވެ. އޭރު ޔާސިރު އިނީ ދުވަހަކުވެސް ބިރުނުގަންނަވަރަށް ބިރުގެންފައެވެ.

“ބުނެލަން ބޭނުންވަނީ، ތިބާ ލަވައެއް އަޑުއަހާލާއިރު ތި އިވެނީ ހަމައެކަނި ހިނިތުންތަކުން ފުރިގެންވި ޕްރެކްޓިސްތަކުން ކީފައިވާ ލަވައެއްނޫނޭ. ސްޓޭޖްމަތިން ތި ފެންނަ ހިނިތުންވުންތަކުގެ ފަހަތުގައި ފޮރުވިފައިވޭ އެތައް ނުތަނަވަސްކަމެއް. އެއީ ޙައިރާންވާންވީ ކަމެއްނޫން. ﷲ ގެ ހަނދުމައިން ދުރުވާ ކޮންމެ މީހަކު ޖެހޭނީ އެފަދަ ޙާލެއްގަ. އަދި އެމީހަކު ﷲ ގެ ހަނދުމައިން ދުރުގައިވިމީހުންގެ ވަށައިގެން އުޅެންވީމަ އޭނައަށް އެކިގޮތްގޮތުން އަނިޔާތަކެއް ނޫނީ ނުލިބޭނެ. މިއީ ޚުދު އަޅުގަނޑުގެ އަމިއްލަ ތަޖުރިބާއިން ބުނެލި ވާހަކައެއް…….އެހެންކަމަށްވާތީ އަހަރެން އެންމެންގެ ކުރިމަތީގައި ބޭނުންވަނީ މެހެނާޒްގެ މި އަލްބަމް ރިލީޒް ނުކުރުމަށްއެދެން. އެހެނީ މެހެނާޒް ވެސް ވަނީ ދުނިޔެ ދޫކުރުމުގެ ކުރިން މި ހުރިހާ ކަމެއް ދޫކޮށް ތައުބާވެފަ. މިއީ މެހެނާޒް އެއްގޮތަކަށް ވެސް ރުހޭނެ ކަމެއްނޫން.” ވިސާމް އެހެން ބުނެލުމާއެކު ޔާސިރު އައި ރުޅީގައި ކޮޅަށް ތެދުވިއެވެ.

“ކަލެއަކަށް ނޭނގޭނެ މެހެނާޒް ބޭނުންވާ ގޮތެއް. މެހެނާޒް ވަރިކޮށް މަރާލާފަ އެއްލާލީ ހަމަ ކަލޭ!!!” ޔާސިރު ހަރުއަޑުން އަވަސްއަވަހަށް އެހެން ބުނެލީ ވިސާމް ލަސްލަހުން ވާހަކަ ދައްކަމުން ގޮސް އޭނަގެ ސިއްރު ފަޅާ އަރުވަފާނެހެން ހީވީތީވެއެވެ. އެހެނަސް ދެން ކަންތައްވެގެން ދިޔައީ އޭނަ އަންދާޒާވެސް ނުކުރާ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ.

“ދޮގު ހަދަނީ ކީއްވެގެންތަ ޑޭޑް؟” ޒައިދް އެހެން ބުނެލި އަޑަށް އެންމެންގެ ނަޒަރު އަނެއްކާވެސް ސްޓޭޖަށް އަމާޒުވިއެވެ. އޭނަވެސް ހުރީ މައިކެއް ހިފަހައްޓައިގެން ކަމަށްވުމުން އޭނަގެ އަޑުވެސް މުޅި ޞަރަޙައްދަށް އިވުނެވެ. ޓީވީ ބަލަން ތިބި މީހުންގެ ޝައުޤުވެރިކަން ވެސް އެހާ ހިސާބުން އިތުރުވެގެން ދިޔައެވެ. ޔާސިރަށް އިތުރު އެއްޗެކޭ ނުބުނެވެނީސް ޒައިދް ދެންވެސް ވާހަކަ ދެއްކިއެވެ.

“މެހެނާޒް ތައުބާވި ފަހުން ވެސް މެހެނާޒް ލައްވާ ފިލްމެއް ކުޅުވަން އުޅުނީ ޑޭޑް. އެކަމަށްޓަކައި މެހެނާޒް ބުރުގާ ނުނެގީމަ ޑޭޑް މެހެނާޒަށް އަނިޔާކޮށް މެހެނާޒް މަރާލީ. އެއަށްފަހު ވެސް މެހެނާޒް ވިސާމަށްޓަކައި ލިޔުނު ސިޓީ ވިސާމާއި ހަމައަށް ނުފޯރާނެގޮތަށް ޑޭޑް އެތައް މަސައްކަތެއްކުރި. އެންމެ ފަހުން ވިސާމަށް ޙަޤީޤަތް އެނގުމުން ވިސާމްގެ މިހާރުގެ އަންހެނުން މަރާލަން ތި މަސައްކަތް ކުރީ. އިނަފް އިޒް އިނަފް، ޑޭޑް! ޑޭޑްގެ ސަބަބުން އަހަންނަށް ވެސް އަހަރެންގެ ގާތް އެކުވެރިޔަކަށްވާން އުޅުނު ފަރާތެއް މަރާލެވުނީ. އަހަރެން ކިހާ ގޯސްކަން އަހަންނަށް އެނގިއްޖެ އެހާ ހިސާބުން. ޑޭޑް އެކަކަށްފަހު އަނެކަކަށް އަނިޔާ ކުރަމުން ދާއިރު ހިތަށް ހަމަ އުނދަގުލެއްނުވޭތަ؟” ޒައިދަށް އެހާ ހިސާބަށް ވާހަކަ ދެކެވުނުތަނާހެން ޔާސިރު އަނެއްކާވެސް ހަޅޭއްލެވިއެވެ.

“ޒައިދް ކޮންކަހަލަ ވާހަކަތަކެއްތަ ތި ދައްކަނީ؟؟؟؟!!!!” ޔާސިރު އަޑުގެ ކޮޅަށް އަހާލިއެވެ.

“ޑޭޑްގެ ކުޅިގަނޑު ނިމުމަކަށް އައިއްސި ޑޭޑް. އުނހު…..ހަމައެކަނި ޑޭޑްއެއްނޫން. އަހަރެން ވެސް. އަހަރެންގެ ކުށްތަކަށް ވެސް އަދަބު ލިބިގެން ނޫނީ ދެން އަހަންނަށް ހަމަ ނިންޖެއް ނުލިބޭނެ. އަހަރުމެންގެ އިންތިޒާރުގަ އެތާ ފުލުހުންގެ ޖިޕެއް އެބައޮތް. ހިނގާ ދާން ޑޭޑް. ލެޓްސް އެންޑް ދިސް.” ޒައިދް ދެއްކި ވާހަކަތަކުން އެންމެން ވެސް ތިބީ އަޖާއިބުވެ އަންތަރީސްވެފައެވެ. އޭގެ މާ ގިނައިރެއްނުވެ ފުލުހުން އެތަނަށް އައިސް ޔާސިރުގެ ގައިގައި ހިފެހެއްޓިއެވެ. އެމީހުންގެ އަތުން ދޫވުމަށްޓަކައި ޔާސިރު މަސައްކަތް ކުރިއެއްކަމަކު ޒައިދް ފަސޭހަކަމާއެކީ އޭނަގެ އަތުގައި އޮތް މައިކު ބާއްވާފައި ސްޓޭޖުން ފޭބިއެވެ. އަދި އަމިއްލަ އެދުމުގައި ގޮސް ފުލުހުންގެ ޖިޕަށް އެރިއެވެ. އެ ކަންތައްގަނޑުގެ ސަބަބުން މުޅި މާޙައުލަށް ވެރިވި ހާސްކަމެއްގެ ސަބަބުން ދެން ކޮންސާޓް ކުރިއަށް ދާ ގޮތެއްނުވިއެވެ. އަދި ނިހާލްގެ އަލްބަމަށް ވެސް މާ ބޮޑު ސަމާލުކަމެއް ނުލިބުނެވެ. ނިހާލް ދެން އެކަމަކާ މާ ބޮޑަށް ނުވެސް އުޅުނެވެ. ވިސާމް ދެއްކި ވާހަކަތަކުން އޭނަގެ ހިތަށް އަސަރެއް ކުރީ ކަންނޭނގެއެވެ.

މީހުން އެކި ދިމަދިމާލަށް ދާން ފެށި ވަގުތު ވިސާމްގެ ފޯނު ރިންގުވިއެވެ. ފޯނަށް މަންމަގެ ނަން އެރުމުން ވިސާމް އެ ފޯނު ނެގީ ނުތަނަވަސްވެފައިވި ހިތަކާއެކީގައެވެ.

“ވިސާމް ދަރިފުޅު……ދަރިފުޅު ސަލާމަތް ނުކުރެވުނު. އެކަމަކު ޝަފަޤްގެ ޙާލު މިހާރު ރަނގަޅު. ޝަފަޤަށް ހޭލެވުމުގެ ކުރިން ވިސާމް އަވަހަށް އައިސްދީބަލަ. އޭނަ ވިސާމަށް ވަރަށް ބޭނުންވާނެ ވަގުތުކޮޅެއްމީ.” މަންމަ ރޮވިފައިވި އަޑަކުން އެކޮޅުން ދެއްކި ވާހަކައިން ވިސާމްގެ ލޮލުން ކަރުނައެއް ފައިބައިގެން އައެވެ. އެހެނަސް އޭނައަށް ޙަމްދުކުރެވުނެވެ. ދާދި ދެންމެއަކު އޭނައަށް މި ގެއްލުން ދިން ފަރާތް ހައްޔަރު ކުރެވިގެން ދިޔުމުންނެވެ. އަދި ދެން އޭނައަށް ފަސޭހައިން ސަލާމަތްވެވޭނެ ގޮތެއްނެތް ކަން ޔަޤީންވުމުންނެވެ. ޔާސިރުގެ އަމިއްލަ ދަރިފުޅުގެ ހެކި ބަހާއި މަންސޫރުގެ ހެކި ބަސް އެއްވުމުން ޔާސިރަކަށް އަވަހަށް މިންޖުވެވޭނެ ޙުކުމެއް ނުއިއްވޭނެއެވެ. އެ ލިބުނު ހިތްހަމަޖެހުމާއެކީ ވިސާމް އަނބުރާ ހޮސްޕިޓަލަށް ދިޔައެވެ.

ޝަފަޤަށް ހޭލެވުމާއެކު ދަރިފުޅު ނެތްކަން އެނގުމުން ޝަފަޤް ރޯންފެށީ ވިސާމް އުއްމީދުކުރި ވަރަށްވުރެ ވެސް ހިތްދަތިކޮށެވެ. އޭނައަށް އެތައް އިރެއްވަންދެން ޝަފަޤް އޭނަގެ އަތުތެރޭގައި ބަހައްޓައިގެން އިނދެވުނެވެ. އަދި އޭގެ ފަހުން ހަފްތާއެއްހާ ދުވަސް ވަންދެން އޭނަ ޝަފަޤާއެކީ ވަގުތު ހޭދަކޮށް އޭނައަށް ހިތްވަރު ލައިދޭންޖެހުނެވެ. ވަގުތާއެކީ ޝަފަޤްގެ އެ ޒަޚަމްވެސް ރަނގަޅުވާން ފެށިއެވެ. ޝަފަޤް އަނެއްކާވެސް ހިނިތުންވެ ސަމާސާ ކުރަން ފެށުމުން ވިސާމްގެ ޙަޔާތަށް އަނެއްކާވެސް ބަހާރު މޫސުމެއް އައި ފަދައެވެ.

މަންސޫރުގެ ހެކި ބަހާއެކީ ޔާސިރުގެ މައްޗަށް މެހެނާޒްގެ މަރުގެ ކުށް ސާބިތުވިއެއްކަމަކު އާދައިގެ މަތިން މަރުގެ ޙުކުމެއް އޭނަގެ މައްޗަށް ތަންފީޒެއް ނުކުރެވުނެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އޭނަ ކުރި އެހެން ހުރިހާ ކުށްތަކަށް ވެސް ބަލައި އޭނަ ޢުމުރު ދުވަހަށް ޖަލަށް ލުމަށް ޙުކުމް ކުރެވުނެވެ. ޔާސިރު އެކަމާމެދު އެއްވެސް އެއްޗެކޭ ނުބުންޏެއްކަމަކު ޒައިދް އޭނަގެ މައްޗަށް ތަންފީޒުވި ޙުކުމާމެދު ހިތްހަމަ ނުޖެހެއެވެ. އޭނަ ބޭނުންވީ އޭނަ ގެއްލުންދިން ޢާއިލާ މީހުން އައިސް އެމީހުން ބޭނުން ގޮތެއް އޭނައަށް ނިންމާށެވެ. އެ ނޫންގޮތަކަށް އޭނައަށް ހަމަޖެހުމެއް ނުލިބޭނެކަން ޔަޤީންވީތީވެއެވެ. އޭނަ ބޭނުންވެސް ވީ އެމީހުންގެ އެދުމުގެ މަތިން އޭނަގެ މައްޗަށް މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޒުވާށެވެ. އެހެނަސް……

“ހީވަނީ އަޒާންގެ ސަބަބުން ޒައިދްގެ ހިތްވެސް ތި ދަނީ ތައުބާގެ މަގަށް އެޅެމުންހެން. ޒައިދް މެރުމަށްވުރެ ރަނގަޅުވާނީ ޒައިދް ތައުބާވެ ހެޔޮ ކަންތައް ކުރަން ދޫކޮށްލުންހެން އަހަރުމެންނަށް ހީވަނީ. އޭގެ ސަބަބުން އަޒާނަށް ވެސް ޘަވާބެއް ލިބިދާނެކަމުގެ އުއްމީދުގަ މޯމްއާ ޑޭޑްއާ އަހަރެންވެސް ޒައިދް މި ދޫކޮށްލަނީ. އެކަމަކު އެފަދަ ކަމެއް ތަކުރާރު ނުކުރުވުމަށް އަހަރުމެން ދިޔަ ހޯދާނަން.” އައިމަންމެން މާލޭގެ ޕޮލިސް ސްޓޭޝަނުން ޒައިދްއާއި ބައްދަލުކުރަން ގޮސް ދެއްކި ވާހަކަތަކުން އޭނަގެ ލޮލުން ކަރުނަ ހިލުނެވެ. އެ ވާހަކަތަކުގެ ސަބަބުން އިތުރަށް ދިރިއުޅުމަށް މި ލިބުނު ވަގުތު ކޮޅުގައި ވީހާވެސް ގިނަ ހެޔޮ ޢަމަލުތައް ކުރަން ޒައިދް ނިންމިއެވެ. އަދި އޭނަގެ ބޮޑުބޭބެމެންގެ އެހީގައި ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ދިޔަ ދައްކައި ނިންމުމަށް ޢަޒުމް ކަނޑައެޅިއެވެ.

ދިޔަ ދައްކައި ނިންމުމަށްފަހު ޒައިދް މިނިވަންވުމުން އޭނަވެސް ވެގެން ދިޔައީ އައިމަންމެނާއި ގާތް މީހަކަށެވެ. އޭނަ ގިނަގިނައިން އައިމަންމެނާއި ބައްދަލުކުރަން އަންނަން ފެށިއެވެ. ޒައިދްވެގެން ދިޔައީ އަޒާންގެ ހުސްތަން ފުރައިދިން އައިމަންގެ ބައިވެރިޔަކަށެވެ. ޒައިދް ކުރަމުން ދިޔަ ސަމާސާތަކަށް އައިމަނަށް ހުއްޓުމެއްނެތި ހެވެމުން ދިޔައެވެ. އެއްދުވަހަކު އޭނަ ބުނެލި ވާހަކައަކުން އައިމަނަށް ޙައިރާންކަމެއް ލިބުނެވެ.

“އައްމު ތިއުޅެނީ ވަރަށް އަވަހަށް ޓްރެޕްވާން އެބައިނގޭތަ އެކަން؟” އެއްރެއަކު އޭނައާއެކީ ވީޑިޔޯ ގޭމެއް ކުޅެން އިނދެ ޒައިދް ބުންޏެވެ.

“ކިހިނެއް ޓްރެޕްވާން؟” އައިމަން އަހާލިއެވެ.

“ހަމަ ނޭނގުނު؟ މިއަދު ނާސިރުބެ ޚާލިދުބެއާ ވާހަކަ ދެއްކިކަން ނޭނގެނީތަ؟” ޒައިދް އެހިއެވެ. އެއާއެކު އައިމަނަށް ޒައިދް އެ ދައްކަނީ ކޮން ވާހަކައެއްކަން އެނގުނެވެ. އެހެނަސް އޭނަ ނޭނގޭ ކަމަށް ހަދައި ނިތަށް ރޫއެރުވިއެވެ.

“މް….މަށަކަށް ނޭނގޭ ތި…..ތި ދައްކާ ވާހަކައެއް.” އެހެން ބުނެލިއިރު ވެސް އައިމަނަށް ހިނިތުންވެލެވުނު ގޮތުން ޒައިދް ވަގުތުން އޭނަގެ ކޮނޑުގައި ޖަހައި ދިމާކުރަން ފެށިއެވެ. އައިމަނަށް އެ ހުރިހާ ވާހަކަތަކަށް ހިނިތުންވެލައިގެން އިނުން ނޫންކަމެއް ނުކުރެވުނެވެ. ޝިޔާގެ ބައްޕައަށް އޭނަގެ މިޒާޖު ނޫސްތަކުން އެނގިގެން ދިޔަ ގޮތުން އޭނައަށް ރުހުނު ވަރުން އޭނައާއި ޝިޔާގެ ކައިވެނީގެ ވާހަކަ ބައްޕައާއި ދެއްކީގައެވެ. ބައްޕަމެން ނިންމީ އޭނައާއި ޝިޔާ ބޭނުންވާ ދުވަހަކުން ކައިވެނި ކުރުވާށެވެ. އެ ޚަބަރު ލިބުމުން އައިމަނަށް ދުވަހަކުވެސް ނުލިބޭފަދަ އުފާވެރިކަމެއް ލިބުނެވެ. އޭނައަށް ދުވަސްތައް ގުނެން ފެށީ އޭނައާއި ޝިޔާ އެކުގައި ވާނެ ދުވަހެއްގެ އިންތިޒާރު ފެށިގެން ދިޔުމުންނެވެ.

**2 އަހަރު ފަސް**

އުސް ޢިމާރާތެއްގެ ފަސްވަނަ ބުރީގައި ހުރި ތަނަވަސް ކޮޓަރިއެއްގެ ތެރޭގައި ހުރި ޝިޔާގެ ނަޒަރު ހުއްޓިފައިވީ އެ ކޮޓަރީގައި ހުރި ކުޑަ ދޮރުން ބޭރަށެވެ. އެ ކުޑަ ދޮރުން ތިރި ބަލާލުމުން ފެންނަމުން ދިޔައީ ގެފުޅުގެ ވަށައިގެން މީހުން ޠަވާފުކުރަމުން ދިޔަ މަންޒަރެވެ. އެ މަންޒަރު ބަލަން ޝިޔާއަށް ހުރެވުނީ ހިނިތުންވުމެއްގައެވެ.

ޝިޔާ ހުރި ގޮތަށް ހުއްޓާ އޭނަގެ ފުރަގަހުން އައި ދެއަތް އޭނަގެ އުނަގަނޑުގައި ވަށާލަމުން އޭނަގެ ގައިގައި ބާރަށް ބައްދާލިއެވެ. އެ އަތުގެ ވެރިޔާ އޭނަގެ ކޯތާފަތަށް ބޮސްދިން ވަގުތު ދެލޯ މަރާލަމުން އޭނަގެ ނަން ޝިޔާއަށް ކިޔާލެވުނެވެ.

“އައްމު…” ނަން ކިޔާލި ހިނދު ޝިޔާގެ މޫނުމައްޗަށް ހިނިތުންވުމެއްވެރިވިއެވެ.

އައިމަނާއި ޝިޔާގެ އޭލެވެލްގެ ކިޔެވުން ނިމުނުތަނާހެން އެދެމީހުންގެ ކައިވެނިވެގެން ދިޔައެވެ. އެވެގެން ދިޔައީ ވަރަށް ގިނަ މީހުންގެ ފާޑުކިޔުންތައް އަމާޒުވި ކަމަކަށެވެ. އެކަމާމެދު އައިމަން ކުރީކޮޅު ލަދުގަތެއްކަމަކު ފަހުން އެ އިޙްޞާޞުގެ މަތިން ހަނދާންނެތުނެވެ. ލަދެއްނެތި މިހުރިހާ ދުވަހު ނުބައި ގޮތަކަށް އަންހެން ކުދިންނާއި ގުޅުން ހިންގާފައި ރަނގަޅު ގޮތް ޚިޔާރުކުރަން ޖެހިލުންވާންވީ ކީއްވެތޯ އޭނަގެ ހިތް ބުނުމުންނެވެ. ދެމީހުން ކައިވެނި ކުރިތާ މާ ގިނަ ދުވަހެއްނުވެ ދެމީހުންނަށް ލިބުނު ސްކޮލާރޝިޕްތަކުގެ އެހީގައި ދުބާއީއަށް ކިޔަވަން ދިޔައެވެ. އައިމަން އެތަނަށް ގޮސްފައިވެސް ކިޔަވަމުން ވެސް ވަޒީފާއެއް ހޯދީ އަމިއްލަ ޢާއިލާއަށްޓަކައި ޒިންމާ ނެގުމުގެ އިޙްޞާޞް އޭނައަށް އޭރުއްސުރެ ކުރެވެން ފެށީތީވެއެވެ. އެމީހުންނަށް ޗުއްޓީ ލިބޭ ކޮންމެ ފަހަރަކު ޙާލަތު ތަންދޭ ނަމަ އެމީހުން އެކީގައި ޢުމްރާއަށް އައިސް ހަދައެވެ. މިއީ އެފަދައިން އެމީހުން އައި ޢުމްރާ ދަތުރެކެވެ.
 

“ހެހެ……އަޅެ ތި ނޫންނަމެއް ކިޔާބަލަ. ތިއީ އެންމެން ވެސް ކިޔާ ނަމެއްނު. ޝިއު ކިޔަންވާނީ ޚާއްސަ ނަމެއް.” އައިމަން ޝިޔާއާއި ކުޑަކޮށް ދުރަށްޖެހި އޭނަގެ މޫނަށް ބަލާލަމުން ބުނެލިއެވެ.

“އާ ނަމެއް ހޯދާފަ ދަސްކޮށްދީ. އޭރުން ކިޔާނަން އިން ޝާ ﷲ.” ޝިޔާ ހިނިތުންވުމަކާއެކީ ބުންޏެވެ.

“އައި ޑޯންޓް ނޯ. ޙަބީބީ ކިޔަންވީއެއްނު؟” އައިމަން ޝައްކެއްގެ މަތީގައި ހުރެ ބުނެލިއެވެ. އެއާއެކު ޝިޔާ ހީގަންނަމުން އައިމަންގެ ކޮނޑުގައި ޖަހާލިއެވެ. އައިމަނަށް ވެސް ހީލެވުނެވެ.

“ހެހެ……އައްމުވެސް ހާދަ ހާދަ މޮޅުވެއްޖެއޭ އަރަބިއަށް މާ ޝާ ﷲ.” ޝިޔާ ދެމާނައެއް އެކުލެވޭ ރާގަކަށް ބުނެލިއެވެ.

“އަސްލުވެސްތަ؟ އެއީ މަށަށް އެނގޭ ހަމައެކަނި ބަސް.” އައިމަން ހެވިފައިހުރެ ބުންޏެވެ.

“ތިހެން ނުބުނޭ. އެއަށްވުރެ ގިނަ ބަސްތައް އައްމުއަށް އެނގޭ. އަދި އެއަށްވުރެ ވެސް މޮޅަށް އެނގޭނެ އިން ޝާ ﷲ. އަހަރެން މީގެ ދެ އަހަރު ކުރިން ވެސް ފޮތް ދިނީމަ އެއްފަހަރު ބަލާލިނަމަ އެނގުނީހެއްނު ދޯ؟” ޝިޔާ ދޯދިނެވެ.

“އާނ……ދެން އެކަމަކު އޭރު ވަގުތެއްނުވިއްޔޭ. އޭ ޝިއު! ކީއްވެތަ ޝިއު އެ ފޮތުގެ އެންމެ ކުރީގަ ޢަޞްރު ސޫރަތް ލިޔެފަ އޮތީ؟” އައިމަން ކަމެއް ހަނދާންވެގެން އަހާލިއެވެ. އޭގެ ޖަވާބު ދިނުމަށްޓަކައި ޝިޔާ ހިނިތުންވުމަކާއެކީ އައިމަނާއި ދިމާލަށް ބަލާލިއެވެ.

**

ކުރިއަށް ރަމަޟާންމަހަށް ތައްޔާރުވުމަށްޓަކައި ވިސާމްގެ ގޭގެ ތެރޭގައި އެންމެންވެސް ހޭލަމޭލައަށް އުޅެމުން ދިޔައެވެ. އެދުވަހު އެންމެން އެކީގައި ހިންގަމުން ދިޔައީ ސާފުކުރުމުގެ “ޕްރޮގްރާމެކެވެ.” އެ ޕްރޮގްރާމްގެ ތެރޭގައި މިހާރު އެގޭގައި އުޅެމުންދާ ރަޝީދާއާއި މަންސޫރު ވެސް ހިމެނެއެވެ. މަންސޫރު ވެސް ފެންނަމުން ދިޔައީ ގޭގެ ކުދިވެރިންނާއި އެކީ މަސައްކަތް ކުރަމުން ދިޔައިރު ހިނިތުންވުންތަކާއެކީ މަސައްކަތް ކުރަމުން ދިޔަ ތަނެވެ. އޭނަގެ ކުށަށްޓަކައި އަދަބު ލިބުމަށްފަހު އޭނަ ތައުބާވިފަހުން އެންމެނަށް ވެސް ފެންނަމުން ދިޔައީ ތަފާތު މަންސޫރެކެވެ. އެދުވަސްފަހުން އޭނަ ދެމުން ދިޔަ ދަރުސްތަކާއި ޚުތުބާތަކަކީ އެންމެންގެ ހިތްތަކަށް އަސަރުފޯރުވާ ފަދަ އެއްޗެއްސަށް ވެގެން ދިޔައެވެ. އޭނަ އެ ދަރުސްތައް ދެމުން ދިޔައީ އޭނަ އެންމެ ފުރަތަމަ ދީން އުނގެނުނުއިރު ހުރި އިޚްލާޞްތެރިކަމާއިއެކީގައި ކަމަށްވާތީވެއެވެ. މިއަދު މަންސޫރު ދަންނަ ކޮންމެ މީހަކުވެސް ބުނާނީ އޭނައަކީ ހިތްތިރި، މަޑުމައިތިރި އަދި އެންމެންވެސް ހެއްވާލާ މިޒާޖެއްގެ މީހެއްކަމަށެވެ. އެކަމަށްޓަކައި އޭނަގެ ޢާއިލާގެ އެންމެނަށް ވެސް ޙަމްދުކުރެވެއެވެ.

މަންސޫރުމެންނާއެކީ ހުދާއާއި ޒަމީނާވެސް އެދުވަހުގެ ދުވަސްތައް ހޭދަކުރަމުން ދިޔައީ އެގޭގައެވެ. ހުދާ އުޅެނީ މިހާރު ރަށުގެ އޮފީހުން ވަޒީފާއެއް ހޯދައިގެން އޭނައަށް ކަމުދިޔަ މާލޭގެ މީހަކާއި އިނދެގެންނެވެ. ޒަމީނާގެ ކިބައިގައި އަދި ވެސް ގިނަގިނައިން ފައިސާ ހޯދުމުގެ ޝުޢޫރު ހުއްޓެއްކަމަކު ހުދާ އެކަމާއި ދެކޮޅަށް އޭނައަށް ނަޞޭޙަތްތެރިވެއެވެ. އޭނަ ޝިޔާއާއި ގުޅުން ބެހެއްޓުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މިއަދު އޭނައަކީ ވެސް ނަމާދުކުރާ ކުއްޖެކެވެ. އަދިވެސް ބަދަލުކުރަންޖެހޭ ކުދިކުދި ކަންތައް ހުއްޓެއްކަމަކު މިއަދު އެއީ ގޯސްކުއްޖެކޭ އެކަކަށް ވެސް ނުބުނެވޭނެއެވެ.

އެދުވަހުގެ މެންދުރު ވަގުތު ވިސާމް ގޮނޑިއެއްގެ މައްޗަށް އަރައި ހެދުން އަލަމާރީގެ މަތީ ބައި ސާފުކުރަމުން ދިޔަ ވަގުތު 9 އަހަރުގެ މިޝްކާ ކޮޓަރީގެ ދޮރުމައްޗަށް ހުއްޓި ވާހަކަ ދެއްކިއެވެ.

“ބައްޕީ މި ފޮށިގަނޑަށް ދޯ އެއްލާލާ އެއްޗެހި އަޅާނީ؟” މިޝްކާ އޭނަގެ ދެއަތުން ދަންފުޅިއެއް ހިފައިގެން ހުރެ ދޮރު ކައިރީގައި ހުރި ފޮށިގަނޑަށް ޢިޝާރާތް ކުރަމުން ބުނެލިއެވެ.

“ލައްބަ ދޫނީ ލައްބަ.” ވިސާމް އެ ދިމާލަށް ބަލާލުމެއްނެތި ބުނެލިއެވެ. މިޝްކާ އެ އެއްޗެއް އަޅާލަމުން ދާން އުޅުނު ވަގުތު ވިސާމަށް އަނެއްކާވެސް އޭނައަށް ގޮވާލެވުނެވެ.

“މިޝީ މަންމި ކޮބައިތަ؟ އަދިވެސް ރެސްޓު ކުރަނީ.” ވިސާމް ފަހަތް ބަލާލަމުން އަހާލިއެވެ. ހަމައެއާއެކު މިހިރީ މަންމިއޭ ބުނެ ޝަފަޤް އެ ކޮޓަރިއަށް ވަދެގެން އައެވެ. ޝަފަޤް ފެނިފައި ގޮނޑިން ފޭބި ވިސާމްގެ ހިނިތުންވުން ފުންވިއެވެ. 2 އަހަރު ފަހުން އަނެއްކާވެސް ޝަފަޤް އެހެރީ ބޮޑު ބަނޑަކާއި އެކީގައެވެ. ޝަފަޤް ވިސާމް ގާތަށް ދިޔަދިޔަހެން މިޝްކާ އަމިއްލައަށް ދަނެގެން ކޮޓަރިން ނިކުމެގެން ދިޔައެވެ.

“މިއަދު އަހަރެން މިއުޅެނީ ބޭރަށް ދާންށޯ.” ޝަފަޤް ވިސާމް ރުޅި އަރުވާލުމުގެ ނިޔަތުގައި ބުނެލިއެވެ.

“ދާނެ ކަމެއްނެތް! އަދި 4 މަސް ވަންދެން ޝަފަޤް ތިހިރީ ގޭ ބަންދުގަ.” ވިސާމް އަންގާލިއެވެ. ކުރީފަހަރު ކަންވީ ގޮތުން އޭނަ ހުންނަނީ ޝަފަޤް ކުޑަކޮށް ވެސް އޭނައާއި ދުރަށް ދާން ބޭނުންނުވެފައެވެ. އެ ބިރުވެރިކަމުގެ އަސަރެއް އަދިވެސް އޭނަގެ ހިތުގައި ނުފިލާ ވާތީވެއެވެ.

“ގޭ ބަންދު ހާދަ ފޫއްސޭ!!” ޝަފަޤް ސަމާސާއެއްގެ ގޮތުން ޝަކުވާކޮށްލިއެވެ. އެއާއެކު ވިސާމްގެ މޫނުމައްޗަށް ލާނެތް ހިނިތުންވުމެއް ވެރިވިއެވެ.

“އަހަރެން ހުރީމަ ފޫއްސެއްނުވާނެކަން އެބައިނގެއެއްނު؟ އަދި މަޑުކޮށްލާ ކުޑަކޮށް.” ވިސާމް އެހެން ބުނެ ޝަފަޤް ނޭފަތުގައި އެއްއަތުން ހިފާލިއެވެ. އެއަށްފަހު އޭނަ ޝަފަޤާއި ގާތްވާން އުޅުނު ވަގުތު ބޭރުން ރަޝީދާ ޝަފަޤަށް ގޮވާލި އަޑު އިވުނެވެ. އެއާއެކު ޝަފަޤް ހީލަމުން ކޮޓަރިން ނިކުންނަން ދިޔައެވެ. ވިސާމް ވެސް އޭނަގެ ފަހަތުން ދިޔައީ އެއްލާލަން ޖެހޭ އެއްޗެހި އަޅާފައި ހުރި ފޮށި ނަގައިގެން ބޭރު ކުރުމަށެވެ. އެހެނަސް އެ ފޮށި ހިއްލާލި ވަގުތު ފެނުނު އެއްޗަކުން އޭނައަށް އޭތި އަނބުރާ ބެހެއްޓުނެވެ. އެއަށްފަހު އޭގެ މެދުގައި އޮތް ދަންފުޅި ނެގުނެވެ. އޭނަ ނެގުމާއެކު އޭގައި ހުރި ހިލަކުނޑި ހިނގަން ފެށިއެވެ.

**

“ޢަޞްރުގެ މާނައަކީ އަހަރުމެންގެ އަތުން ބީވެގެންދާ ވަގުތު. އަބަދުމެ ހިނގަހިނގާހުންނަ އަހަރުމެންނަށް ގެއްލިގެންދާ ވަގުތު. އަހަރެން އެ ސޫރަތް ފޮތުގެ އެންމެ ކުރީގަ ލިޔެފަ ހުރީ އެކަން އަހަރެން އަމިއްލައަށް ހަނދާން ކުރުމަށްޓަކައި. އެއީ އަހަރެން ތައުބާވުމަށް އެންމެ ބޮޑު ބާރެއް ލިބުނީ އެކަން އެނގުންވުމުން ކަމަށްވާތީ. އައިމަން ދޫކުރުމަށްފަހު ވެސް އަހަރެން ޙަޤީޤަތުގަ އެހާ ރަނގަޅަށް ތައުބާނުވަން. އެކަމަކު ދައްތަގެ ވާހަކައިން އެކަން ރިއަލައިޒްވީމަ އަސްލު ހެޔޮ ކަންތައް ގިނަގިނައިން ކުރަންފެށީ……އައްމުވެސް ތައުބާވީ އަޅެ ހަމަ އެކަން އެނގުންވީމައެއްނޫންތަ؟ އައްމުއަށް ދެން މާ ގިނަ ވަގުތެއްނެތްކަން އެނގުނީމަ ނޫންތަ؟ އަދި އައްމުގެ ފެމިލީ ވެސް ޒާން ދުނިޔެ ދޫކޮށް ދިޔުމުން ތައުބާވީ އެހެންވެއެއްނޫންތަ؟” ޝިޔާ އެ ސުވާލުތައް ކޮށްލަމުން އައިމަނަށް ބަލާލިއެވެ. އައިމަނަށް ޝިޔާގެ އެ ވާހަކަތަކާއި އެއްބަސްވެވުނެވެ. އެހެނީ ޙަޔާތުގައި އޭނަ ތައުބާވުމުން އެއްކިބާ ކުރި އެއްހީއަކީ އޭނައަށް ތައުބާވާން ވަގުތު އެބައޮތްހެން ހީވުމެވެ. އެހެނަސް އޭނަގެ ވަގުތު ފާއިތުވަމުން ދާކަން އެނގުންވުމުން އޭނައަށް ތައުބާވުމަށް އަވަސްވެގަނެވުނީއެވެ.

“އަސްލު އެންމެ ފުރަތަމަ ވިސްނާލާއިރު ހީވެދާނެ ވަގުތު ފާއިތުވަނީއޭ ބުނީމަ އެއީ އިންޒާރެއްހެން. އެކަމަކު ތައުބާވުމަށް އޭނަގެ ވަގުތު ފާއިތުވެއްޖެހެން ހީވާ މީހަކަށް މިބަސް ވެގެން ދާނީ އުއްމީދަކަށް. އެއީ ވަގުތު ފާއިތެއްނުވޭ. ވަގުތު ދަނީ ފާއިތުވަމުން. މާނައަކީ އަދިވެސް ވަގުތު އެބައޮތޭ އެމީހަކަށްވެސް.” ޝިޔާ ކިޔައިދިނެވެ. އައިމަނަށް ލުއި ހިނިތުންވުމަކާއެކީ ބޯޖަހާލެވުނެވެ.

**

ވިސާމަށް އޭނަގެ ބައްޕަގެ އަގުހުރި ހަދިޔާގެ މާނަ އެނގުންވީ އެވަގުތެވެ. އޭނަގެ ބައްޕަ އޭނައަށް އެ ހަދިޔާ ދީފައިވަނީ އޭނަ ކޮންމެ ކަމަކަށް “ފަހުން” ބުނަމުން ދިޔަ ދުވަސްވަރެއްގައެވެ. އޭނަ ކަހަލަ މީހަކަށް މި ނޫނީ ދެން ލިބޭނީ ކޮން އަގުހުރި ހަދިޔާއެއް ހެއްޔެވެ؟ އޭނަގެ ޙަޔާތާއިމެދު އޭނައަށް ވިސްނާލެވުނު ހިނދު އޭނައަށް ރަނގަޅު ފިޔަވަޅުތައް އެޅިފައިވަނީ އޭނަގެ ވަގުތު ގެއްލެމުން ދާހެން ހީވުމުންކަން އެވަގުތު ވިސާމަށް އެނގުންވިއެވެ. ޝަފަޤް ކަހަލަ ރަނގަޅު ބައިވެރިޔަކު ޚިޔާރު ކުރެވުނީ ކުރު މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި މިޝްކާއަށް މަންމައެއް ހޯދައިދޭށެވެ. ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އަމިއްލައަށް އެދިގެން ﷲ އަށްޓަކައި ނަމާދެއް ކުރެވުނީ އޭނަގެ ދަރިފުޅުގެ ޙަޔާތަށް ނިމުމެއް އަންނަން އުޅޭހެން ހީވުމުންނެވެ. އެންމެނަށް އިވޭ ފަދަ ގޮތަކަށް ހެޔޮ ބަހެއް ބުނުމުގެ ހިތްވަރެއް ލިބިގެން ދިޔައީ އޭނަގެ ދެވަނަ ދަރިފުޅުގެ ނިމުން ކައިރިވަމުން ދިޔަހެން ހީވުމުންނެވެ. ވީއިރު މިއީ ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި ވެސް އޭނައަށް ކިހާ ބޮޑު އެހީއަކަށް ވާނެ ހަދިޔާއެއް ހެއްޔެވެ؟

ވިސާމް އެ ދަންފުޅި ހިފައިގެން ގޮސް އޭތި އޭނަގެ ހެޑްބޯޑް މަތީގައި ކޮޅަށް ބެހެއްޓިއެވެ. އޭތި ހުއްޓުމެއްނެތި ހިނގަމުން ދިޔައީ ޣާފިލުކަންމަތީ ވި ހިތްތައް ބަދަލުކޮށްލަނިވި އިންޒާރެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި އުއްމީދު ކަނޑާފައިވި ހިތްތަކަށް އުއްމީދެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

**ނިމުނީ**